Obszar pracy personelu

 

 

Szczegółowy zakres standardu 12.1

W instytucji opieki są spisane zasady organizacji pracy, umożliwiające personelowi poza bezpośrednią pracą z dziećmi wykonywanie w ramach czasu pracy takich czynności, jak:
1 | udział w wewnętrznych spotkaniach;
2 | udział w szkoleniach wewnętrznych lub zewnętrznych;
3 | przeprowadzanie samooceny swojej pracy;
4 | omawianie i planowanie pracy w ramach planu opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnego;
5 | komunikowanie się z rodzicami;
6 | monitorowanie rozwoju dziecka zgodnie z ustalonym w instytucji opieki systemem.

STANDARD 12

Wskazówki organizacyjne dotyczące organizacji pracy umożliwiającej inne czynności poza bezpośrednią pracę z dziećmi.

Wymaganie zorganizowania pracy personelu nieobejmującej bezpośredniej pracy z dziećmi dotyczy takich czynności, jak udział w spotkaniach personelu, szkoleniach, prowadzenie samooceny własnej pracy, planowanie i omawianie realizacji planów OWE, spotkania z rodzicami i monitorowanie rozwoju dziecka.

Zgodnie z obowiązującym prawem czynności te powinny być realizowane w ramach czasu pracy, a nie poza nim.

Oznacza to, że czas pracy opiekuna w instytucji opieki nie może być tożsamy z godzinami pracy z dziećmi.

Warto więc oszacować ile czasu w skali miesiąca zajmować będą te czynności. Może to wyglądać następująco (należy dopasować do możliwości i potrzeb swojej instytucji):

Niektóre z powyższych czynności mogą być realizowane w czasie odpoczynku dzieci – można szacować, że jest to co najmniej 1 godzina w ciągu dnia – czyli 5 godzin tygodniowo, 20 godzin miesięcznie. Godziny
te mogą wykorzystywane przez personel zgodnie z powyższym zestawieniem. Warto w ramach godzin odpoczynku dzieci zaplanować wspólną pracę personelu nad punktami 1. i 4. W określone dni tygodnia – umożliwi to personelowi planowanie pracy własnej nad punktami 3. i 6.

Są jednak czynności, które wymagają wyznaczenia specjalnego czasu i nie łączenia go z pracą z dziećmi. Jest to czas na spotkania z rodzicami (pkt 5.) oraz na własne doskonalenie w postaci udziału w kursach, warsztatach (pkt 2.).

Nie jest dobrą praktyką, żeby dłuższe spotkania z rodzicami odbywały się w czasie pracy z dziećmi i przy ich obecności – po pierwsze z powodu niemożności zapewnienia w tym czasie właściwej opieki dzieciom, po drugie z powodu rozproszenia uwagi opiekuna, a także niebezpieczeństwa naruszenia godności dziecka, tajemnicy danych i intymności.

Dlatego dla komfortu rodziców i personelu rozmowy z rodzicami (te zaplanowane i dłuższe niż kilka minut rano czy po południu) powinny mieć swój czas. Dobrą praktyką jest wyznaczenie godzin gotowości personelu
do takich rozmów (rano lub pod koniec dnia) i poinformowania o tym rodziców. Można używać też innych kanałów komunikacji (aplikacje, SMS-y, WhatsApp i inne). Ze względu na jakość relacji nie można jednak wyłącznie polegać na kontaktach online.

Dobrym pomysłem może być ustalenie, kto z personelu jest opiekunem danej rodziny – 1 opiekun/opiekunka jest osobą wiodącą dla danego dziecka – informacje o aktywnościach dziecka spływają do niego/niej i to on/
ona dzieli się nimi z rodzicami.

Organizacja zadań personelu innych niż bezpośrednia praca z dziećmi wymagać będzie modyfikacji grafiku opieki lub dodanie godzin pracy placówki w wyznaczone dni (np. szkolenia dla całego personelu).

To, w jaki sposób zostanie to zaplanowane i przeprowadzone, a także prawidłowe i z odpowiednim wyprzedzeniem zakomunikowanie tego rodzicom, ma wielkie znaczenie. Może wpłynąć za zwiększenie komfortu pracy personelu, ale też na wzrost poziomu zaufania rodziców do instytucji. Praca nad jakością i czas na to przeznaczony jest wymaganym aspektem profesjonalizacji opieki i edukacji.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 12.2

W instytucji opieki jest spisana procedura wdrażania nowych pracowników.

 

Wdrożenie nowego pracownika do pracy w instytucji opieki wymaga zaplanowanego, etapowego procesu, który zapewni mu optymalne warunki poznania placówki i swoich obowiązków. Proces ten może mieć formę
spisanej procedury określającej poszczególne etapy i formy wsparcia. Można informacje na temat procedury wdrażania nowych pracowników zamieścić itp. w dokumencie: „Zasady organizacji pracy personelu”.

Skuteczne wdrożenie nowego pracownika powinno zawierać:

• przydzielenie mentora – doświadczonego pracownika wspierającego proces adaptacji;
• etapowe wprowadzanie w obowiązki – od obserwacji przez asystowanie do samodzielnej pracy;
• zapoznanie z dokumentacją, procedurami i organizacją pracy placówki;
• system weryfikacji postępów poprzez obserwacje, rozmowy i ocenę końcową;
• dokumentowanie procesu wdrożenia.

 

 

→ PRZYKŁAD: PROCEDURA WDRAŻANIA NOWYCH PRACOWNIKÓW W INSTYTUCJI OPIEKI

 

1. Cel procedury

Celem procedury jest ustalenie jasnego i spójnego sposobu postępowania podczas przyjmowania i adaptacji nowych pracowników w instytucji opieki. Proces ten ma na celu zapewnienie, że nowi pracownicy płynnie wdrożą się w funkcjonowanie instytucji opieki, zrozumieją jej wartości, zasady i procedury, a także otrzymają niezbędne wsparcie, aby móc jak najszybciej i najefektywniej podjąć swoje obowiązki.

2. Kogo dotyczy procedura

Procedura dotyczy wszystkich nowo zatrudnianych pracowników, niezależnie od stanowiska i formy zatrudnienia.
Procedura obowiązuje od momentu podjęcia decyzji o zatrudnieniu nowego pracownika do końca ustalonego okresu adaptacyjnego.

3. Zakresy odpowiedzialności

1) Osoba kierująca instytucją opieki jest odpowiedzialna za:
• zapewnienie, że proces rekrutacji i selekcji nowych pracowników jest zgodny z prawem i polityką instytucji opieki;
• wyznaczenie opiekuna/mentora dla nowego pracownika stosownie do jego/jej zakresu obowiązków;
• nadzorowanie przebiegu procesu adaptacji;
• zapewnienie niezbędnych szkoleń i materiałów dla nowego pracownika.

2) Bezpośredni przełożony nowego pracownika (kierownik, starszy opiekun) jest odpowiedzialny za:
• wprowadzenie nowego pracownika w obowiązki;
• monitorowanie postępów nowego pracownika;
• udzielanie bieżącego wsparcia i informacji zwrotnych;
• przeprowadzenie oceny końcowej po okresie adaptacyjnym.

3) Wyznaczony opiekun/mentor jest odpowiedzialny za:
• wprowadzenie nowego pracownika w nieformalny aspekt funkcjonowania instytucji opieki;
• bycie pierwszym punktem kontaktu dla nowego pracownika w przypadku pytań, wątpliwości;
• wspieranie nowego pracownika w integracji z zespołem.

4. Opis postępowania

1) Przed rozpoczęciem pracy:
• Osoba kierująca instytucją lub inna wyznaczona osoba przygotowuje niezbędne dokumenty (umowa, opis stanowiska itp.), a także zestaw materiałów wprowadzających (statut instytucji opieki, regulaminy, procedury, Plan OWE itp.);
• Osoba kierująca instytucją wyznacza opiekuna/mentora dla nowego pracownika spośród doświadczonych członków zespołu;
• Bezpośredni przełożony przygotowuje plan wdrożenia, określając kluczowe zadania i cele na okres adaptacji;
• Dział administracji przygotowuje niezbędne narzędzia pracy (komputer, dostępy, klucze itp.).

2) Pierwszego dnia pracy:
• Bezpośredni przełożony wita nowego pracownika, przedstawia go zespołowi;
• Przełożony i opiekun/mentor przeprowadzają nowego pracownika po instytucji opieki, pokazując kluczowe pomieszczenia i objaśniając ich funkcje;
• Przełożony przekazuje nowemu pracownikowi przygotowane materiały, omawia plan wdrożenia.

3) W pierwszym tygodniu pracy:
• Nowy pracownik uczestniczy w serii szkoleń wprowadzających (BHP, procedury, system informatyczny itp.);
• Przełożony stopniowo wprowadza nowego pracownika w obowiązki, początkowo pod ścisłym nadzorem;

• Opiekun/mentor jest do dyspozycji nowego pracownika, służąc radą i wsparciem;
• Pod koniec pierwszego tygodnia pracy przełożony przeprowadza pierwszą rozmowę z nowym pracownikiem, aby omówić wrażenia, wątpliwości, dalsze kroki.

4) W okresie adaptacyjnym (1–2 miesiące, w zależności od stanowiska) – formalnie okres próbny:
• Nowy pracownik stopniowo przejmuje wszystkie obowiązki przypisane do jego stanowiska;
• Przełożony regularnie monitoruje postępy, udziela informacji zwrotnych, wspólnie z pracownikiem identyfikuje obszary do rozwoju;
• Opiekun/mentor wspiera integrację nowego pracownika z zespołem, zachęca do udziału w nieformalnych aktywnościach;
• Nowy pracownik uczestniczy w dodatkowych szkoleniach zgodnie z potrzebami;
• Przełożony dokumentuje przebieg okresu adaptacyjnego.

5) Zakończenie okresu adaptacyjnego:
• Przełożony przeprowadza formalną ocenę końcową, omawiając z pracownikiem jego postępy, mocne strony, obszary do dalszego rozwoju;
• W oparciu o ocenę, przełożony decyduje o zakończeniu okresu adaptacyjnego i pełnym wdrożeniu pracownika lub przedłużeniu okresu adaptacji;
• Osoba kierująca instytucją spotyka się z nowym pracownikiem, aby podsumować proces adaptacji i omówić dalsze plany rozwoju.

5. Dokumentowanie

• Plan wdrożenia nowego pracownika;
• Notatki z nieformalnych rozmów w trakcie okresu adaptacyjnego;
• Dokumentacja szkoleń, w których uczestniczył nowy pracownik;
• Ocena końcowa po zakończeniu okresu adaptacyjnego.

6. Słowniczek

• Okres adaptacyjny – ustalony czas (zwykle do 2 miesięcy), w którym nowy pracownik wdraża się w obowiązki i funkcjonowanie instytucji opieki, otrzymując dodatkowe wsparcie i nadzór;
• Opiekun/mentor – doświadczony pracownik wyznaczony do wspierania nowego pracownika w integracji z zespołem i nieformalnych aspektach pracy.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 12.3

W instytucji opieki jest opisany sposób nadzoru realizacji planu opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnego, uwzględniający:
1 | obserwacje zajęć z dziećmi;
2 | przekazywanie personelowi informacji zwrotnej na temat pracy z dziećmi;
3 | samoocenę pracy personelu z wykorzystaniem przygotowanych arkuszy lub kwestionariuszy.

 

Nadzór realizacji Planu OWE, wykonywany jest przez osobę kierującą instytucją opieki lub osobę przez nią wyznaczoną. Nadzór w tym zakresie powinien mieć raczej formę wspólnej refleksji nad praktyką, być okazją
do uczenia się od siebie nawzajem i ciągłego doskonalenia warsztatu pracy dla dobra powierzonych dzieci, a nie kontroli.

 

Organizacja nadzoru realizacji planów OWE może obejmować takie elementy jak:

• regularne (np. cotygodniowe) spotkania zespołu, poświęcone omówieniu realizacji planu, sukcesów, wyzwań, ewentualnych modyfikacji;
• obserwacje zajęć prowadzonych przez osobę prowadzącą instytucję opieki lub wyznaczonego, doświadczonego opiekuna, połączone z omówieniem, przekazaniem informacji zwrotnej;
• prowadzenie przez personel ustalonej przez instytucję dokumentacji realizacji planu (np. dzienników, kart obserwacji dzieci), z której korzysta osoba sprawująca nadzór;
• okresowe (np. raz na kwartał) spotkania ewaluacyjne (nazwane w Rozporządzeniu samooceną) z całym personelem, będące okazją do szerszej refleksji nad realizacją celów, potrzebami dzieci, kierunkami dalszej pracy;
• pomocne może być włączanie w proces nadzoru perspektywy rodziców – poprzez ich ankietowanie, indywidualne rozmowy, zapraszanie do obserwacji zajęć.

 

W prowadzeniu obserwacji kluczowe jest dobre przygotowanie (harmonogram, arkusz obserwacji), umiejętne prowadzenie obserwacji (koncentracja na faktach, a nie ocenach), a przede wszystkim mądre wykorzystanie
wniosków – zarówno w indywidualnej pracy z każdym opiekunem, jak i w planowaniu działań na poziomie całej instytucji opieki.

 

Ad. 1) Zasady prowadzenia obserwacji zajęć z dziećmi.

Należy pamiętać, że obserwacja to narzędzie rozwoju, a nie kontroli. Jej celem jest zebranie faktów i udzielenie opiekunowi wartościowej informacji zwrotnej, która pomoże mu wzrastać jako profesjonalista. Obserwujący powinien być uważny, obiektywny, ale też życzliwy i wspierający. Taka postawa ma kluczowe znaczenie dla tego, czy obserwacja będzie przez personel postrzegana jako cenna pomoc czy przykry obowiązek.

Obserwacja pracy opiekuna podczas zajęć z dziećmi powinna zawierać następujące elementy:

• uzgodnienie z opiekunem terminu obserwacji;
• wyjaśnienie opiekunowi celu obserwacji (nie chodzi o „przyłapanie na błędach”, ale o zebranie faktów, które posłużą do wsparcia opiekuna w jego rozwoju zawodowym);
• zapewnienie warunków do tego, żeby obserwacja była prowadzona dyskretnie, bez ingerencji w naturalny tok pracy (należy zająć miejsce, z którego jest dobry widok na salę, ale jednocześnie nie rozprasza się dzieci);
• kierowanie się ustalonym planem obserwacji, rejestrowanie faktów i zachowań (notując fakty, konkretne zachowania, wypowiedzi, a nie własne interpretacje czy oceny).

Ad. 2) Informacja zwrotna

Informację zwrotną po dokonanej obserwacji można przekazać podczas rozmowy, na którą warto się umówić z opiekunem w ciągu ok. 2 dni od obserwacji. Oto rekomendowane aspekty takiego spotkania:

• zadbanie o miejsce zapewniające komfort i poufność rozmowy;
• podkreślenie na początku spotkania celu obserwacji i wagi tego procesu dla rozwoju zawodowego opiekuna i jakości pracy instytucji opieki;
• rozpoczęcie od pozytywnych informacji – co dobrego w pracy opiekuna zostało zauważone. Warto podawać konkretne przykłady;
• przejście do obszarów wymagających rozwoju. Warto opisać zaobserwowane fakty i zapytać opiekuna o jego interpretację, refleksje;
• wspólne zastanowienie się nad możliwymi działaniami, które pomogą opiekunowi doskonalić warsztat pracy w tych obszarach, zanotowanie ustalonego planu;
• podziękowanie opiekunowi za otwartość i gotowość do rozwoju, wyrażenie wsparcia i gotowości do dalszej współpracy.

Ad. 3) Samoocena

Do samooceny pracy dotyczącej różnych aspektów pracy z dziećmi można wykorzystać formularze samooceny, których przykłady zostały zamieszczone powyżej, w obszarze pracy z dziećmi.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 12.4

W instytucji opieki jest opracowany system organizacji i realizacji szkoleń wewnętrznych lub zewnętrznych realizowany w wymiarze min. 10 godzin zegarowych rocznie, obejmujący:
1 | zasady doboru tematyki szkoleniowej;
2 | zasady uczestnictwa personelu w szkoleniach.

 

Zgodnie z tym standardem instytucja opieki musi opracować system szkoleń, umożliwiających doskonalenie zawodowe personelu. Działania te mają na celu stały rozwój kompetencji zawodowych pracowników, a przez
to podnoszenie jakości opieki i edukacji oferowanej dzieciom.

Warto więc stworzyć itp. roczny plan doskonalenia zawodowego, uwzględniający zarówno potrzeby indywidualne pracowników, jak i priorytety rozwojowe całej instytucji opieki.

 

 

→ PRZYKŁAD: ROCZNY PLAN DOSKONALENIA ZAWODOWEGO

 

1. Diagnoza potrzeb szkoleniowych

• W każdym roku, w terminie ustalonym przez instytucję, osoba kierująca instytucją przeprowadza diagnozę potrzeb szkoleniowych personelu
• Diagnoza opiera się na: wynikach obserwacji pracy personelu, analizie dokumentacji, itp. arkuszach samooceny personelu, rozmowach rozwojowych z pracownikami, wynikach ankiet ewaluacyjnych wśród rodziców itp.
• Każdy pracownik ma prawo zgłosić swoje indywidualne potrzeby i propozycje szkoleń.

• Osoba kierująca instytucją analizuje aktualne priorytety rozwojowe instytucji opieki, wynikające z przepisów prawa, założeń projektu pedagogicznego, wniosków z nadzoru itp.

2. Opracowanie planu doskonalenia

• Na podstawie diagnozy potrzeb osoba kierująca instytucją opracowuje roczny plan doskonalenia zawodowego.
• Plan zawiera: tematykę szkoleń, formy (wewnętrzne/zewnętrzne), proponowanych prowadzących, terminy.

• Plan jest konsultowany z pracownikami, ich propozycje i uwagi są w miarę możliwości uwzględniane.
• Plan jest zatwierdzany przez organ prowadzący placówkę w ramach zatwierdzania rocznego planu pracy.

3. Realizacja planu
• Szkolenia wewnętrzne są organizowane zgodnie z planem, z wykorzystaniem potencjału i wiedzy pracowników (itp. psycholog prowadzi szkolenie na temat rozwoju emocjonalnego małego dziecka, doświadczony opiekun dzieli się metodami pracy z grupą itp.).
• Na szkolenia zewnętrzne pracownicy są delegowani zgodnie z planem i zidentyfikowanymi potrzebami. Osoba kierująca instytucją zapewnia finansowanie (w całości lub części) i organizuje zastępstwa na czas nieobecności pracownika.
• Każdy pracownik może też z własnej inicjatywy wziąć udział w szkoleniu/kursie/studiach zgodnych z jego potrzebami rozwojowymi i profilem instytucji opieki. Osoba kierująca instytucją, w miarę możliwości, wspiera te inicjatywy organizacyjnie i finansowo.
• Po każdym szkoleniu jego uczestnicy dzielą się zdobytą wiedzą z resztą zespołu (na zebraniu, przez materiały itp.).
• Zdobyte w ramach szkoleń kompetencje są sukcesywnie wdrażane do codziennej pracy, a ich efekty monitorowane.

4. Ewaluacja i dokumentowanie
• Po zakończeniu roku osoba kierująca instytucją dokonuje ewaluacji zrealizowanego planu doskonalenia zawodowego.
• Ocenia skuteczność przeprowadzonych działań, ich wpływ na jakość pracy instytucji opieki. Wykorzystuje do tego obserwacje, rozmowy z pracownikami, ankiety ewaluacyjne itp.
• Wnioski z ewaluacji są wykorzystywane do planowania doskonalenia na kolejny rok.
• Cały proces doskonalenia jest dokumentowany: plan, listy obecności na szkoleniach, certyfikaty, ewentualnie materiały szkoleniowe, notatki z wewnętrznego dzielenia się wiedzą, raport ewaluacyjny.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 12.5

W instytucji opieki jest opracowany system wewnętrznej komunikacji zawierający:
1 | zasady etyczne w relacjach personel – personel;
2 | ustaloną drogę rozwiązywania konfliktów między personelem;
3 | sposoby wzajemnej wymiany informacji na temat pracy.

 

Sprawna komunikacja w zespole opiekującym się małymi dziećmi jest fundamentem wysokiej jakości pracy. Pozwala na płynny przepływ informacji, budowanie atmosfery wzajemnego szacunku i zaufania oraz skuteczne rozwiązywanie pojawiających się wyzwań.

System komunikacji wewnętrznej powinien obejmować trzy kluczowe obszary. Pierwszy to zasady etyczne w relacjach między pracownikami – określające wartości i normy obowiązujące w codziennych kontaktach zawodowych. Drugi obszar dotyczy sposobu rozwiązywania sytuacji trudnych i konfliktowych, wskazując ścieżkę postępowania i osoby wspierające w takich sytuacjach. Trzeci obszar obejmuje praktyczne rozwiązania dotyczące wymiany informacji o bieżącej pracy.

Dobrze zorganizowana komunikacja wewnętrzna sprawia, że personel czuje się bezpiecznie i pewnie w swoich rolach zawodowych, może otwarcie dzielić się obserwacjami i wątpliwościami, a także otrzymuje potrzebne wsparcie w codziennej pracy. Przekłada się to bezpośrednio na atmosferę w placówce i jakość opieki nad dziećmi.

Poniżej przykład zasad etycznych, zawierający spisane wartości obowiązujące w relacjach między pracownika mi (Ad. 1) oraz ustaloną drogę rozwiązywania konfliktów (Ad. 2):

 

 

→ PRZYKŁAD: ZASADY ETYCZNE

 

1. Zasady ogólne
a) Żłobek Przykładek jest miejscem, gdzie szanowana jest godność KAŻDEJ OSOBY, wspierającym personel w osiąganiu satysfakcji zawodowej oraz rozwijaniu relacji opartych na wzajemnym szacunku.
b) Wspólną odpowiedzialnością wszystkich zatrudnionych jest stworzenie systemu, który wspiera efektywną pracę i spełnia potrzeby zawodowe wszystkich pracowników.
c) Te same wartości, które odnoszą się do dzieci, mają również zastosowanie w interakcjach między dorosłymi w pracy.

2. Obowiązki kierownictwa instytucji wobec pracowników i współpracowników
a) Kierownictwo docenia wkład pracowników i współpracowników w działania instytucji i nie podejmuje działań negatywnie wpływających na ich reputację lub osłabiających ich relacje z innymi osobami.
b) W sytuacji, kiedy osoba kierująca instytucją ma obawy dotyczące profesjonalnego zachowania pracownika lub współpracownika, najpierw informuje go z szacunkiem dla jego godności osobistej o swojej trosce, a następnie podejmuje próbę rozwiązania sprawy kolegialnie i w sposób poufny.
c) Kierownictwo dokłada wszelkich starań, aby wszyscy mogli otwarcie wyrażać poglądy bazując na własnych doświadczeniach, a nie pogłoskach czy opiniach innych osób.
d) Kierownictwo nie krytykuje pracownika/współpracownika ze względu na płeć, rasę, pochodzenie narodowe, przekonania religijne lub inne przynależności, wiek, stan cywilny/strukturę rodziny, niepełnosprawność lub orientację płciową.

3. Obowiązki pracowników/współpracowników
Pracownicy/współpracownicy:
a) Przestrzegają zasad działania instytucji opieki
b) Mówią i działają w imieniu instytucji tylko wtedy, gdy będą do tego upoważnieni.
c) Nie naruszają przepisów dotyczących ochrony dzieci, a gdy dowiedzą się o takich naruszeniach, podejmą działania zgodne z odpowiednimi procedurami i zasadami obowiązującymi w instytucji.

4. Droga rozwiązywania konfliktów między pracownikami
a) Jeśli osoba z personelu ma problem związany z zachowaniem współpracownika, a dobrostan dzieci nie jest zagrożony, to w pierwszej kolejności stara się rozwiązać problem z tą osobą. Jeśli ta droga zawiedzie, zwraca się do kierownictwa instytucji z prośbą o pomoc.
b) Jeśli w wyniku konfliktu interes dziecka jest zagrożony, to każdy pracownik który zauważy problem jest zobowiązany do niezwłocznego przekazania informacji o nim przełożonym.

 

Ad. 3) Sposoby wzajemnej wymiany informacji na temat pracy

Sprawny przepływ informacji, otwarta i życzliwa atmosfera, poczucie wspólnego celu – to cechy dobrze funkcjonującego zespołu, który potrafi sprostać codziennym wyzwaniom pracy z małymi dziećmi. Dlatego tak ważne
jest stworzenie w instytucji opieki przemyślanego systemu komunikacji wewnętrznej, obejmującego takie elementy jak:

• regularne spotkania całego zespołu (itp. cotygodniowe), będące okazją do omówienia bieżących spraw, zaplanowania działań, wymiany informacji o dzieciach;
• tablica informacyjna w pokoju dla personelu, gdzie umieszczane są ważne komunikaty, plany, informacje o szkoleniach itp.;
• zeszyt/skoroszyt, w którym odnotowywane są ważne wydarzenia dnia, sukcesy i wyzwania w pracy z dziećmi, do wglądu dla wszystkich pracowników;
• wykorzystanie narzędzi komunikacji elektronicznej (e-mail, komunikatory, zamknięte grupy) do szybkiej wymiany informacji, dzielenia się pomysłami, materiałami;
• organizowanie nieformalnych spotkań integracyjnych dla pracowników, wzmacniających wzajemne relacje i poczucie zespołowości;
• jasne zasady komunikowania się w sytuacjach konfliktowych, procedura mediacji.

 

 

Obszar pracy personelu

 

 

Szczegółowy zakres standardu 14.1

Przestrzeń w instytucji opieki jest zorganizowana w sposób umożliwiający wydzielenie co najmniej trzech spośród poniższych stref zainteresowań dla dzieci:

1 | strefa wspólnego czytania;
2 | strefa zabaw konstrukcyjnych;
3 | strefa zabaw ruchowych;
4 | strefa zabaw plastycznych;
5 | strefa zabaw z wodą i piaskiem;
6 | strefa zabaw tematycznych;
7 | strefa zabaw muzycznych.

STANDARD 14

Szczegółowy zakres standardu określa jakie przestrzenie dla dzieci są wymagane.

Ważnym warunkiem jest umożliwienie dzieciom swobodne poruszanie i przemieszczanie między wydzielonymi strefami. Można oddzielić strefy przy pomocy niskich mebli (do wys. 80–100 cm, tak żeby personel mógł nadzorować to jak bawią się dzieci).

Wskazane jest, żeby te strefy nie były ustawione pod ścianami a rzeczywiście dzieliły przestrzeń sali na wyraźne części.

Wyposażenie w strefach powinno być zmieniane regularnie (co 1–2 tygodnie, tak, żeby dzieci mogły powtarzać ulubione zabawy ale nie znudziły się nimi).

Szczegółowy zakres standardu 14.2

W instytucji opieki przestrzeń zorganizowana jest w sposób wpierający autonomię dziecka, w szczególności:

1 | pojemniki z materiałami i zabawkami są oznakowane w sposób zrozumiały dla dzieci;
2 | materiały i zabawki są usytuowane na wysokości dostępnej dla dzieci;
3 | każde dziecko ma miejsce do przechowywania swoich rzeczy oznaczone w sposób widoczny i zrozumiały dla dziecka.

Szczegółowy zakres standardu określa dokładnie sposoby wspierania samodzielności i autonomii dziecka w czasie zabaw w sali.

Rozmieszczenie pomocy i sprzętów w sposób dostępny dla dziecka dotyczy też np. przestrzeni wystawowych. Dobrze jest, żeby ściana z pracami dzieci, zdjęcia ich zabaw lub półka na przedmioty które są eksponowane umiejscowione były tak, żeby dzieci mogły widzieć swoje prace czy zdjęcia i pokazywać je rodzicom.

Zasada, że każde dziecko ma swoją własną przestrzeń jest istotna z powodów organizacyjnych i higienicznych ale też staje się dla dzieci ważna w miarę rozwoju poczucia tożsamości i kształtowania świadomości siebie. Dzieci potrzebują mieć miejsce dla odkładania własnych rzeczy, do których mają stosunek emocjonalny i poczucie własności.

Szczegółowy zakres standardu 14.3

W pomieszczeniach, w których przebywają dzieci, zawsze dostępna jest dla nich woda do picia w każdym momencie w ciągu dnia.

Woda musi być podstawowym napojem dostępnym bez ograniczeń. Pozostawienie wody w zasięgu dzieci i opracowanie praktycznego sposobu jej dystrybucji (np. bidony) rozwija poczucie sprawstwa i uczy dzieci samodzielności w spełnianiu własnych podstawowych potrzeb.

Szczegółowy zakres standardu 14.4

W pomieszczeniach dla dzieci nie używa się muzyki lub radia jako stałego tła akustycznego.

Wymaganie dotyczy utrzymania higieny i nie nadmiernego stymulowania dzieci bodźcami dźwiękowymi. Ilość bodźców dźwiękowych docierająca do uszu dziecka jest ogromna a dzieci małe nie umieją jeszcze filtrować dźwięków ważnych od nieistotnych. Tło płynące z głośników w naturalny podnosi poziom hałasu, ponieważ wszyscy mówią głośniej.

Słuchanie muzyki musi być intencjonalne i powinna towarzyszyć temu uwaga.

Szczegółowy zakres standardu 14.5

Wśród materiałów dostępnych dla dzieci w pomieszczeniach i na zewnątrz znajdują się naturalne materiały i przedmioty codziennego użytku.

Dążenie do tego, aby w instytucji przeważały materiały naturalne to nie tylko wymóg estetyczny, ale też ekologiczny i zdrowotny.

Kawałki drewnianych kloców, krążki, szyszki, kasztany i inne materiały mają wiele zastosowań i wspierają kreatywność dzieci.

Bardzo dobrym materiałem metodycznym są pudła i pudełka tekturowe, puszki z wieczkiem, pojemniki i tubki papierowe.

Ponieważ dzieci uczą się najlepiej manipulując i doświadczając z prawdziwymi przedmiotami, to warto gromadzić przedmioty codziennego użytku zwracając jednocześnie szczególną uwagę na to, żeby nie stwarzały ryzyka np. skaleczenia dziecka.

Obszar współpracy personelu z rodzicami

 

 

Szczegółowy zakres standardu 17.1

W instytucji opieki jest spisana lista spraw, w których decyzje są konsultowane z rodzicami lub radą rodziców, oraz spraw, w których decyzje są podejmowane wspólnie z rodzicami.

 

 

Instytucja ma spisaną listę zagadnień, które są konsultowane z rodzicami (z radą rodziców, jeśli istnieje) oraz spraw, które decydowane są wspólnie z rodzicami.

Ta lista musi być znana rodzicom i może być częścią dokumentu opisującego współpracę z rodzicami (Zasady współpracy z rodzicami).

 

Poniżej przykładowa lista spraw i propozycja tabeli.

STANDARD 17

Szczegółowy zakres standardu 17.2

Są określone co najmniej trzy formy uczestnictwa rodziców w życiu instytucji opieki.

 

Aktywne włączanie rodziców w życie instytucji opieki przynosi wiele korzyści – pozwala opiekunom lepiej poznać i zrozumieć potrzeby dzieci, wzbogaca ofertę instytucji, buduje prawdziwie partnerskie relacje. Instytucja opieki powinna stworzyć różnorodne możliwości uczestnictwa rodziców. Formy uczestnictwa rodziców powinny być im znane. Przy każdej formie uczestnictwa warto określić dodatkowe zasady (np. umawianie się na wizytę w grupie). Poniżej przykładowe formy uczestnictwa rodziców:

• udział w zajęciach otwartych, obserwacja dzieci podczas zabawy;
• współorganizowanie uroczystości, wycieczek, imprez specjalnych;
• prowadzenie przez rodziców zajęć prezentujących ich pasje, zawody (np. muzyczne, plastyczne, sportowe);
• włączenie się w prace na rzecz instytucji (np. szycie kostiumów, pielęgnacja ogrodu);
• udział rodziców w podejmowaniu decyzji dotyczących ważnych spraw instytucji (bezpośredni np. za pomocą ankiety lub pośredni, poprzez przedstawicieli, np. radę rodziców);
• organizacja nieformalnych spotkań integracyjnych dla rodziców i dzieci.

Ważne, aby propozycje zaangażowania były różnorodne i dostosowane do możliwości rodziców. Niektórzy chętnie poprowadzą warsztaty, inni wolą pomóc w pracach organizacyjnych, a jeszcze inni docenią możliwość obserwacji zajęć. Kluczem jest stworzenie przestrzeni do bycia razem, poznawania się, budowania wspólnoty wokół dziecka.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 17.3

 Rodzice mają miejsce, w którym mogą zostawiać informacje dla innych rodziców.

 

Można wspólnie z rodzicami ustalić miejsce, w którym będą oni zostawiać dla siebie nawzajem informacje. Może to być np. tablica ogłoszeń w instytucji (lub wydzielona część), osobna skrzynka lub wirtualna tablica ogłoszeń, aplikacja.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 17.4

Są określone zasady przebywania rodziców na terenie instytucji opieki, obejmujące zasady poruszania się rodziców w pomieszczeniach i na zewnątrz.

 

W dokumencie dotyczącym współpracy z rodzicami określone są zasady regulujące poruszanie się rodziców po instytucji. Ważne jest, żeby w duchu szacunku do rodziców jako najważniejszych osób w życiu dzieci, umożliwić im wchodzenie do sal lub ogrodu i obserwację zajęć z dziećmi. Niezbędne jest ustalenie zasad w tym zakresie.

Obszar współpracy personelu z rodzicami

 

 

Szczegółowy zakres standardu 16.1

Instytucja opieki ma określony system informowania rodziców o realizacji planu opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnego za pomocą przynajmniej jednego kanału informacji.

 

Szczegółowe wymagania w obszarze współpracy z rodzicami warto zebrać w jeden dokument nazwany np. Zasady współpracy z rodzicami, zawierający poniżej omówione aspekty (informowanie, spotkania grupowe, sposób zgłaszania uwag, badanie satysfakcji rodziców, konsultowanie Planu OWE, a także inne). Dokument ten rodzice mogliby otrzymywać np. przy zapisie dziecka do instytucji lub mógłby być dostępny online.

STANDARD 16

Wskazówki dotyczące informowania rodziców o realizacji planu opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnego:

1| Rodzice są informowani o realizacji Planu OWE za pomocą co najmniej jednego z następujących kanałów:

• codzienne rozmowy przy odbiorze dziecka;
• komunikaty na tablicy informacyjnej;– newslettery wysyłane e-mailem;
• aktualizacje na stronie internetowej instytucji
• opieki;
• wpisy w aplikacji komunikacyjnej;
• inne.

2| Informacje przekazywane są regularnie, w formie przystępnej i zrozumiałej dla rodziców.

3| Wskazane jest, aby realizacja aktualnych zabaw i ich harmonogram był dostępny dla rodziców w formie elektronicznej (przez dostęp rodziców np. do planu tygodnia) lub papierowej (np. wydrukowany i wywieszony na tablicy dla rodziców).

Szczegółowy zakres standardu 16.2

 Personel organizuje spotkania grupowe z rodzicami minimum raz do roku.

Wskazówki dotyczące organizacji grupowych spotkań z rodzicami:

1| Instytucja opieki organizuje grupowe spotkania z rodzicami wszystkich dzieci co najmniej raz w roku.
2| Dodatkowe spotkania grupowe organizowane są w miarę potrzeb, również na wniosek rodziców.
3| Spotkania służą omówieniu spraw dotyczących całej grupy, prezentacji planów i osiągnięć instytucji opieki, podnoszenia kompetencji rodzicielskich rodziców itp.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 16.3

 Rodzice są informowani o planowanych spotkaniach (indywidualnych i grupowych) z co najmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem.

 

Wskazówki dotyczące informowania rodziców o planowanych spotkaniach:

1| Zasady informowania rodziców o planowanych spotkaniach oraz zasady umawiania się na wspólne spotkania personelu z rodzicami dziecka powinny być opisane w dokumencie, z którym rodzice zaznajamiają się w momencie zapisu do instytucji (np. Zasady współpracy z rodzicami).

2| Rodzice są informowani o planowanych spotkaniach indywidualnych i grupowych z co najmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem.

3| Informacja przekazywana jest pisemnie (np. poprzez e-mail, wiadomość w aplikacji, zaproszenie wręczane każdemu rodzicowi indywidualnie), może być też wywieszona w instytucji opieki na tablicy ogłoszeń.

4| W informacji zawarty jest termin, godzina, miejsce oraz cel spotkania.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 16.4

Określony jest sposób umożliwiający rodzicom składanie wniosków, uwag lub skarg.

 

Nawet w najlepiej funkcjonującej instytucji mogą zdarzyć się kwestie budzące wątpliwości rodziców, niezadowolenie albo chęć wprowadzenia jakiejś zmiany. Ważne, aby rodzice mieli możliwość wyrażenia swojej opinii, obaw czy zastrzeżeń w atmosferze zaufania i szacunku. Służyć temu powinien jasno określony system składania wniosków, uwag lub skarg, zakładający np.:

• wyznaczenie przez instytucję opieki osoby/osób odpowiedzialnych za przyjmowanie i rozpatrywanie zgłoszonych wniosków, uwag lub skarg (np. dyrektor, wyznaczony pracownik);
• określenie formy składania skarg (ustnie, pisemnie, mailowo) i sposobu ich rejestracji;
• zdefiniowanie etapów procedury – potwierdzenie przyjęcia uwagi/wniosku/skargi, zbadanie sprawy, udzielenie odpowiedzi, ewentualne działania naprawcze;
• wskazanie terminów na rozpatrzenie zgłoszenia i udzielenie odpowiedzi;
• zapewnienie poufności i anonimowości, jeśli rodzic sobie tego życzy;
• informowanie rodziców o wnioskach i działaniach podjętych w wyniku zgłoszenia.

 

Sprawnie działający system składania wniosków, uwag lub skarg to nie tylko sposób na rozwiązywanie ewentualnych problemów, ale przede wszystkim wyraz otwartości instytucji na głos rodziców, gotowości do ciągłego doskonalenia swojej pracy.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 16.5

Co najmniej raz w roku jest dokonywane badanie satysfakcji rodziców dotyczące panującej atmosfery i relacji rodziców z personelem instytucji opieki.

 

Regularnie prowadzone badanie satysfakcji rodziców to bezcenne narzędzie ewaluacji pracy instytucji opieki. Pozwala ono poznać perspektywę rodziców, zidentyfikować mocne strony i obszary wymagające poprawy.
Metody badania satysfakcji jest wiele (dyskusja w grupach, ankiety, wywiady, indywidualne rozmowy). Jedną z form takiego badania może być anonimowa ankieta, zawierająca pytania dotyczące różnych aspektów funkcjonowania instytucji, takich jak np.:

• jakość opieki i wsparcia rozwoju dzieci;
• uwagi do realizacji Planu OWE;
• kompetencje, zaangażowanie i podejście personelu;
• komunikacja z rodzicami, dostępność informacji;
• organizacja pracy instytucji, godziny otwarcia, wyposażenie;
• czystość, estetyka pomieszczeń;
• jakość wyżywienia;
• ogólne zadowolenie z usług instytucji.

Ważne, aby ankieta zawierała zarówno pytania zamknięte (ocena na skali), jak i otwarte, dające możliwość swobodnego wyrażenia opinii, podzielenia się pomysłami.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 16.6

Wyniki badania satysfakcji rodziców są uwzględniane w modyfikacji pracy instytucji opieki.

 

Wyniki ankiety powinny być przeanalizowane przez personel, a wnioski udostępnione rodzicom. Warto, żeby analiza satysfakcji rodziców była robiona w czasie, w którym instytucja podsumowuje rok i dokonuje ewentualnych zmian na rok następny. Do decyzji instytucji jest to, czy umowne zakończenie roku robi się w czerwcu, sierpniu czy grudniu każdego roku.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 16.7

Plan opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjny podlega konsultacjom z rodzicami dzieci, a w przypadku gdy w żłobku lub klubie dziecięcym została utworzona rada rodziców – z tą radą.

 

Konsultacje Planu OWE mogą się odbywać w różnej formie – np. poprzez:

• udostępnienie rodzicom wersji elektronicznej Planu OWE i poproszenie o uwagi oraz propozycje zmian;
• zorganizowanie spotkania dla chętnych rodziców w celu przedyskutowania realizowanego Planu OWE;
• dopuszczenie rodziców (rady rodziców) do dyskusji w czasie spotkania personelu, na którym podsumowuje się realizację Planu OWE;
• zadanie pytania o Plan OWE w ankiecie badającej satysfakcję rodziców.

Niezależnie od metody konsultacji rodzice muszą być poinformowani o wynikach i rozstrzygnięciach oraz zaznajomieni z nowym Planem OWE.

Obszar pracy personelu

 

 

Szczegółowy zakres standardu 15.1

Wśród personelu są wyznaczone osoby odpowiedzialne za realizację etapów procesu adaptacji:

1 | zapoznanie rodziców z zasadami i procedurami, zanim dziecko zacznie uczęszczać do instytucji opieki, w tym o konieczności towarzyszenia dziecku przez bliską osobę dorosłą w czasie adaptacji;

2 | poinformowanie rodziców, w jaki sposób mogą przygotować dziecko do uczęszczania do instytucji opieki;

3 | zebranie informacji na temat przyzwyczajeń i potrzeb dziecka, towarzyszących codziennym czynnościom.

STANDARD 15

Warto, żeby wyznaczona spośród personelu osoba nawiązała indywidualny kontakt z rodzicami (telefonicznie, mailowo lub osobiście), przeprowadziła wywiad, ewentualnie omówiła wypełniony przez rodziców formularz na temat potrzeb i rozwoju dziecka (dotychczasowy przebieg rozwoju, przyzwyczajenia, ulubione aktywności, mocne strony, ewentualne obawy itp.).

Sposób realizacji tego zakresu standardu powinien się znaleźć w programie adaptacji przyjętym przez instytucję – więcej na ten temat można znaleźć przy opisie szczegółowego zakresu standardu nr 2.4 (Sporządzony jest ramowy program adaptacji dzieci uwzględniający aktywny udział rodziców).

Obszar współpracy personelu z rodzicami

 

 

Szczegółowy zakres standardu 18.1

Instytucja opieki udostępnia rodzicom materiały edukacyjne w zakresie wychowania dzieci bez przemocy oraz ochrony ich przed przemocą i wykorzystywaniem.

 

Warto, żeby informacje na temat udostępniania rodzicom materiałów znalazły się w Zasadach współpracy z rodzicami. Udostępnianie rodzicom materiałów edukacyjnych dotyczących różnych aspektów wychowawczych może mieć formę drukowanych krótkich artykułów, udostępniania linków lub przez specjalny newsletter. Tematyka materiałów może wynikać z analizy potrzeb rodziców (pytanie na ten temat może znaleźć się w corocznej ankiecie dla rodziców omówionej powyżej).

 

Prewencja przemocy wobec małych dzieci to także edukacja i podnoszenie świadomości rodziców na temat pozytywnych metod wychowawczych. Instytucja opieki powinna aktywnie włączać się w te działania poprzez:

STANDARD 18

• udostępnianie rodzicom materiałów edukacyjnych (ulotek, broszur, filmów) na temat wychowania bez przemocy, konsekwencji stosowania kar fizycznych itp.;
• organizowanie warsztatów i spotkań ze specjalistami na ten temat;
• modelowanie pozytywnych metod wychowawczych w codziennej pracy z dziećmi;
• reagowanie, gdy pojawiają się sygnały przemocy wobec dziecka – uruchamianie procedur interwencyjnych.

Dostarczanie wiedzy i budowanie właściwych postaw wychowawczych rodziców to inwestycja w bezpieczeństwo i harmonijny rozwój dzieci nie tylko w instytucji opieki, ale i w domu rodzinnym.

Instytucja może też dzielić się ofertą szkoleń dostępnych w najbliższej okolicy.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 18.2

Instytucja opieki udostępnia rodzicom materiały informacyjne dotyczące standardów ochrony małoletnich.

 

Materiały dotyczące ściśle standardów ochrony małoletnich można ściągnąć ze strony Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę (www.fdds.pl) znajdujących się pod linkiem Oświata i żłobki. Warto w widocznym dla wszystkich miejscu umieścić ulotkę „Na czym polegają zasady bezpiecznych relacji dorosły-dziecko?” (Baza wiedzy) oraz ulotkę „Czym jest przemoc wobec dzieci i jak ją rozpoznać?”.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 18.3

Instytucja opieki wspiera rodziców w nawiązaniu kontaktów ze specjalistami spoza placówki.

 

W otoczeniu instytucji znajdują się poradnie lub inne instytucje udzielające wsparcia rodzicom, zwłaszcza w sytuacjach problemowych (zdrowie, specjalne potrzeby, problemy wychowawcze, problemy wynikające z kryzysów rodziny). Zadaniem instytucji jest zebrać informacje o wsparciu i dzielić się nimi z rodzicami.

Dobrą praktyka jest, żeby rodzice, którzy przezywają trudności mogli zwrócić się do zaufanej osoby z instytucji opieki, która wskaże im możliwości uzyskania pomocy.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 18.4

Instytucja opieki udostępnia rodzicom inne niż wskazane powyżej materiały dotyczące różnych aspektów rozwoju dzieci.

 

Materiały dotyczące rozwoju dziecka mogą być bardzo różnorodne i dotyczyć wszystkich sfer rozwojowych. Dobór materiałów edukacyjnych powinien wynikać z analizy potrzeb lub analizy problemów z jakimi zgłaszają się rodzice.

 

Materiały i wskazówki mogą dotyczyć odżywiania dzieci, zdrowia i profilaktyki chorób, wartości aktywnego spędzania czasu w naturze, kontaktów z rodzeństwem i wielu innych. Warto korzystać ze sprawdzonych stron internetowych, blogów i poradników. W instytucji powinna być wyznaczona osoba, która koordynuje i waliduje materiały przekazywane rodzicom tak, żeby były zgodne z wartościami instytucji. Możliwa jest też współpraca ze specjalistami oraz umożliwienie rodzicom (specjalistom) zamieszczania edukacyjnych materiałów dla innych rodziców.

 

Dobrze jest, jeśli materiały mają atrakcyjną formę graficzną i pisane są prostym językiem, dostępnym dla osób bez specjalistycznego wykształcenia.

Można zorganizować biblioteczkę dla rodziców z wartościowymi książkami czy artykułami na tematy wychowawcze.

Obszar pracy personelu

 

 

Szczegółowy zakres standardu 13.1

Personel podpisał zobowiązanie do respektowania kodeksu etycznego.

 

Fundament bezpieczeństwa dzieci w instytucji opieki tworzy odpowiednia postawa i zachowanie personelu. Pomocne w kształtowaniu pożądanych standardów jest opracowanie kodeksu etycznego – zbioru zasad i wartości, jakimi powinni kierować się wszyscy pracownicy w relacjach z dziećmi, rodzicami i między sobą.

Kodeks taki powinien m.in.:

• podkreślać prymat dobra dziecka, jego podmiotowość i prawo do szacunku;
• wskazywać na obowiązek ochrony dzieci i reagowania na wszelkie niepokojące sygnały;
• definiować zachowania niedopuszczalne (np. stosowanie kar cielesnych, poniżanie, dyskryminacja);
• określać granice stosownych relacji z dziećmi i ich rodzicami oraz innymi członkami personelu;
• regulować kwestie ochrony prywatności i ochrony wizerunku dziecka;
• wprowadzać zasady ochrony danych osobowych i ich poufności.

STANDARD 13

Kodeks powinien być nie tylko sformułowany, ale przede wszystkim konsekwentnie wdrażany. Każdy pracownik powinien zostać z nim szczegółowo zapoznany i potwierdzić to własnoręcznym podpisem. Warto też cyklicznie przypominać o jego zapisach na wewnętrznych szkoleniach czy spotkaniach personelu.

Kodeks postępowania etycznego i ochrony dzieci przed krzywdzeniem, określa wytyczne dotyczące właściwego zachowania i określa wspólną podstawę do rozwiązywania głównych dylematów etycznych, które spotyka się we wczesnej opiece nad dzieckiem i edukacji. Deklaracja spełniania zasad kodeksu jest osobistym uznaniem gotowości do przyjęcia określonych wartości i zobowiązań moralnych w opiece i edukacji małych dzieci.

Kodeks dotyczy codziennej praktyki osób pracujących z dziećmi w wieku od urodzenia do 3 roku życia i ich rodzinami, a więc opiekunów, wolontariuszy i specjalistów pracujących bezpośrednio z dziećmi i ich rodzinami.

Zasady Kodeksu obejmują również osoby, które nie pracują bezpośrednio z dziećmi, w tym administratorów, pracowników biurowych oraz inne osoby zatrudnione w instytucji opieki.

Poniżej przykładowe zasady etyczne w relacjach personel–dzieci i personel–rodzice. Zasady etyczne w relacjach personel–personel są omówione przy szczegółowym zakresie standardu nr 12.5 (W instytucji opieki jest opracowany system wewnętrznej komunikacji zawierający…).

1. ETYCZNE OBOWIĄZKI PERSONELU WOBEC DZIECI

2. ETYCZNE ZASADY KONTAKTU Z RODZICAMI

Szczegółowy zakres standardu 13.2

Personel jest zapoznany z:
1 | procedurami przyjmowania i wydawania dzieci oraz zasadami obecności osób trzecich na terenie instytucji opieki;
2 | procedurami ochrony danych osobowych i wizerunku dzieci;
3 | procedurami zapobiegania wypadkom i postępowania w sytuacji wypadku;
4 | zasadami postępowania w przypadku choroby dziecka.

W instytucji opieki powinien być dokument podpisany przez wszystkie osoby z personelu potwierdzający ich znajomość procedur, w szczególności dotyczących:
1| przyjmowania i wydawania dzieci oraz zasad obecności osób trzecich na terenie instytucji opieki;
2| ochrony danych osobowych i wizerunku dzieci;
3| zapobiegania wypadkom i postępowania w sytuacji wypadku;
4| zasad postępowania w przypadku choroby dziecka.

 

Ad. 1) Procedura przyjmowania i wydawania dzieci została omówiona przy szczegółowym zakresie standardu 2.2 (Określone są procedury przyjmowania i odbierania dzieci z instytucji opieki).

Ad. 2) Procedura ochrony danych osobowych i wizerunku dziecka.

W dobie powszechności mediów społecznościowych i łatwości robienia i publikowania zdjęć, szczególnego znaczenia nabiera ochrona wizerunku i prywatności dzieci. Instytucja opieki musi mieć jasne i rygorystyczne procedury w tym zakresie, obejmujące itp.:

• zasady robienia zdjęć i nagrań dzieciom;
• precyzyjne określenie celów, w jakich mogą być wykorzystywane wizerunki dzieci (itp. dokumentacja pracy, gazetka, strona internetowa instytucji) i pozyskiwanie na to pisemnych zgód rodziców;
• absolutny zakaz publikowania wizerunku dzieci w prywatnych mediach społecznościowych personelu;
• zobowiązanie pracowników do zachowania w poufności wszelkich informacji o dzieciach i ich rodzinach;
• odpowiednie zabezpieczenie dokumentacji zawierającej dane osobowe dzieci.

Przestrzeganie tych procedur to nie tylko obowiązek prawny, ale przede wszystkim wyraz poszanowania prywatności i podmiotowości dziecka oraz budowania kultury zaufania w relacjach z rodzicami.

A. Zasady ochrony danych osobowych

B. Zasady ochrony wizerunku dziecka

Ad. 3) Zasady zapobiegania wypadkom

Wypadki w instytucjach opieki nad małymi dziećmi, choć zdarzają się rzadko, są zawsze sytuacjami bardzo poważnymi, wymagającymi sprawnego i adekwatnego działania. Dlatego tak ważne jest opracowanie i wdrożenie szczegółowej procedury w tym zakresie, obejmującej zarówno działania prewencyjne, jak i jasny schemat postępowania w razie wystąpienia wypadku. Procedura taka powinna zawierać itp.:

• zasady codziennej kontroli stanu technicznego pomieszczeń, sprzętu, zabawek pod kątem bezpieczeństwa ich użytkowania (itp. sprawdzanie, czy nie ma uszkodzonych elementów, ostrych krawędzi itp.);
• reguły bezpiecznego korzystania z placu zabaw, sprzętu sportowego i innych elementów infrastruktury zewnętrznej;
• wytyczne dotyczące nadzoru nad dziećmi, dostosowane do ich wieku, liczebności grupy, rodzaju aktywności czy specyfiki miejsca (itp. wyjścia poza teren instytucji);
• zasady asekuracji dzieci podczas wykonywania ćwiczeń, wspinania się itp.;
• standardy dotyczące higieny (mycie rąk, zabawek, powierzchni) i sposobów ich egzekwowania;
• schemat postępowania w razie wystąpienia wypadku (kto i jak udziela pierwszej pomocy, kto wzywa pogotowie, kto informuje rodziców i dyrekcję itp.);
• wykaz numerów alarmowych i kontaktowych w widocznym miejscu;
• zasady dokumentowania i zgłaszania wypadków.

Procedura ta musi być znana i przećwiczona przez cały personel, tak aby w sytuacji kryzysowej każdy wiedział, jak ma postępować. Równie ważne są systematyczne szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy i okresowe ćwiczenia całego zespołu. Warto też zadbać, aby wybrane elementy tej procedury (itp. zasady bezpiecznego korzystania z placu zabaw) były znane także dzieciom – w formie dostosowanej do ich wieku.

Szczegółowy zakres standardu 13.3

W instytucji opieki są powszechnie dostępne informacje o sposobach zgłaszania przemocy i innych zachowań niepożądanych.

 

Nawet w najlepiej zorganizowanej i zarządzanej instytucji opieki mogą zdarzyć się sytuacje niewłaściwych zachowań wobec dzieci. Kluczowe jest więc stworzenie jasnej procedury zgłaszania takich przypadków, znanej zarówno personelowi, jak i rodzicom. Powinna ona obejmować:

• czytelną informację o tym, jak i do kogo można zgłaszać niepokojące sygnały – najlepiej gdyby to była nie tylko dyrekcja, ale też np. wyznaczony, zaufany pracownik;
• zapewnienie różnych kanałów zgłoszenia – np. osobiście, mailowo, poprzez internetowy formularz;
• gwarancję poufności i ochrony danych zgłaszającego;
• informację o tym, jak będzie przebiegać procedura wyjaśniająca po otrzymaniu zgłoszenia;
• kontakty do instytucji zewnętrznych (np. policji pomocy społecznej), do których także można kierować zgłoszenia.

Te informacje powinny być powszechnie dostępne np. w formie plakatów umieszczonych w instytucji, ulotek przekazywanych rodzicom, informacji na stronie internetowej instytucji.

Szczegółowy zakres standardu 13.4

W instytucji opieki tworzony jest i konsultowany z rodzicami indywidualny program pobytu dzieci o specjalnych potrzebach uwzględniający ich możliwości.

 

Zgodnie z § 3. Ust. 1. Rozporządzenia instytucje opieki „kierują się potrzebami wszystkich dzieci, a w szczególności biorą pod uwagę potrzeby dzieci niepełnosprawnych oraz dzieci zagrożonych wykluczeniem społecznym, pochodzących z rodzin należących do mniejszości narodowych lub etnicznych, dzieci z rodzin zróżnicowanych językowo i kulturowo, dzieci z rodzin migrantów, dzieci wymagających szczególnej opieki.”

Specjalne potrzeby mogą dotyczyć każdej sfery rozwoju dziecka np. motorycznej, specjalnej diety, różnic we wrażliwości sensorycznej, potrzeby dodatkowego odpoczynku, rodzaju kontaktu z otoczeniem, samoregulacji czy uwagi.

Indywidualny program pobytu dla dzieci o szczególnych potrzebach może mieć formę dodatkowych zaleceń do realizacji istniejącego Planu OWE. Może wiązać się to z wypracowaniem szczególnych rozwiązań organizacyjnych lub oddelegowaniem dodatkowego wsparcia pedagogicznego (w miarę możliwości instytucji).

Podstawą do pracy nad indywidualnym programem pobytu dziecka powinny być informacje otrzymane od rodziców przy zapisie dziecka (np. za pomocą ankiety) oraz dodatkowa dokumentacja od specjalistów przekazana przez rodziców.

 

Wskazane jest, żeby instytucja wypracowała indywidualne sposoby wspierania dziecka wspólnie z jego rodzicami. Wymaga to bowiem:

1| wiedzy o potrzebach dziecka, której najlepszym źródłem są rodzice;
2| uwzględnienia zasobów oraz możliwości organizacyjnych i kadrowych instytucji oraz możliwości wprowadzania modyfikacji do układu przestrzeni lub rozkładu dnia;
3| wspólnego z rodzicami ustalenia, jaki zakres działań może oferować instytucja i jaki jest udział rodziców.

Działania te powinny zostać spisane, ich realizacja monitorowana. Zaleca się, aby realizację działań wspierających indywidualnie dziecko ewaluować wspólnie z rodzicami w ustalonych terminach.

 

Plan indywidualnego wsparcia może mieć postać tabeli:

Szczegółowy zakres standardu 13.5

W planie dnia jest codzienne wychodzenie z dziećmi na zewnątrz. W wyjątkowych sytuacjach związanych z wysokim poziomem smogu lub niedogodnymi warunkami atmosferycznymi dzieciom proponuje się inne aktywności.

 

Dobrze skonstruowany plan dnia w instytucji to nie tylko kwestia organizacyjna, ale także ważny element dbałości o zdrowie, bezpieczeństwo i wszechstronny rozwój podopiecznych. Jednym z aspektów, które powinny być w nim uwzględnione, jest regularne wychodzenie z dziećmi na zewnątrz, na świeże powietrze. Zalecenia w tym zakresie powinny obejmować:

• zaplanowanie co najmniej jednego wyjścia na zewnątrz każdego dnia – niezależnie od pory roku (z uwzględnieniem ubioru adekwatnego do warunków atmosferycznych);
• w miesiącach letnich wydłużenie czasu pobytu na dworze, z uwzględnieniem przerw podczas największego upału;
• rezygnacja z wyjścia jedynie w ekstremalnych warunkach (np. burza, ulewa, ekstremalna temperatura, bardzo zła jakość powietrza);
• zapewnienie bezpiecznej i atrakcyjnej przestrzeni do zabaw na zewnątrz – ogrodzonego, wyposażonego w sprzęt zabawowy i roślinność placu zabaw, ewentualnie korzystanie z pobliskiego parku;
• uwzględnienie w planie zarówno swobodnych zabaw ruchowych, jak i organizowanych zabaw (gier sportowych, zabaw z elementami edukacyjnymi np.);
• zadbanie o odpowiednie nawodnienie dzieci – zapewnienie dzieciom stałego dostępu do wody pitnej;
• niewykluczanie najmłodszych dzieci z możliwości udziału w spacerach – na rynku są dostępne wieloosobowe wózki-spacerówki, np. wózek spacerowy do żłobka 6-osobowy, zwiększający mobilność grupy.

 

Przekonanie opiekunów oraz rodziców do codziennego przebywania dzieci w naturze, na powietrzu jest wyzwaniem. Także włączenie tej aktywności do codziennej praktyki wydaje się obciążające czasowo i trudne organizacyjnie. Niemniej trzeba mieć świadomość, że regularne przebywanie na świeżym powietrzu, aktywność fizyczna, kontakt z naturą mają ogromne znaczenie dla zdrowia, odporności, sprawności ruchowej i ogólnego rozwoju małych dzieci. Jest wiele badań potwierdzających wpływ ruchu na powietrzu na profilaktykę chorób cywilizacyjnych coraz bardziej obecnych wśród dzieci, takich jak otyłość czy krótkowzroczność.

 

Poniżej kilka linków dotyczących związku między przebywaniem na zewnątrz a rozwojem dzieci:

• www.dziecimajawychodne.pl
• Częsty kontakt z naturą pozytywnie wpływa na mózgi dzieci – Zdrowie Wprost
• Im więcej ruchu, tym mniej infekcji [Wyniki badań] | Zdrowe dziecko

Z powyższych powodów instytucja opieki powinna stworzyć optymalne warunki do realizacji tego zadania, z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa.

Obszar pracy z dziećmi

 

Szczegółowy zakres standardu 1.1

Plan opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjny obejmuje zagadnienia metodyczne, w szczególności dotyczące:

 1 |  celów opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnych;

 2 |  metod pracy z dziećmi;

 3 |  harmonogramu obejmującego stałe i zmienne elementy dnia;

 4 |  planowanych aktywności.

STANDARD 1

Instytucja opieki musi mieć opracowany plan opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjny (Plan OWE), który jest podstawą pracy z dziećmi. Dokument może mieć różny format oraz poziom szczegółowości. Plan OWE musi uwzględniać możliwości i zainteresowania dzieci w danym wieku, ale nie może być traktowany jako dokładna instrukcja pracy, ponieważ nawet dzieci w tym samym wieku mają bardzo różny potencjał rozwojowy  i  normą  jest, że poziom ich umiejętności jest nierównomierny w różnych obszarach rozwojowych.

Plan OWE powinien być więc dopasowany do indywidualnej charakterystyki dzieci i wynikać z analizy ich potrzeb. Powinien uwzględniać m.in. doświadczenia dzieci w domu rodzinnym (np. język jakim posługują się najbliżsi) czy sytuację zdrowotną (np. niepełnosprawność). Zatem w każdym przypadku będzie konieczne dopasowanie Planu OWE do potrzeb konkretnej grupy.

Poniżej omówione są szczegółowo wymagane elementy Planu OWE, które każda instytucja może wykorzystać, dopasowując do swojej specyfiki.

 

Ad. 1) Cele opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjne

CELE OGÓLNE:

• Stworzenie optymalnych warunków pobytu dzieciom przez organizację codziennej opieki zapewniającej respektowanie praw zawartych w Konwencji o prawach dziecka i spełnianie podstawowych potrzeb życiowych  –  fizjologicznych, potrzeby bezpieczeństwa, potrzeby uwagi i szacunku;
• Stworzenie warunków pobytu wspierających rozwój umiejętności samoregulacji i samodzielności dzieci  w zakresie samoobsługi oraz w kontaktach społecznych;
• Wspieranie rozwoju poznawczego, twórczego, umiejętności komunikacji oraz sprawności fizycznej przez stworzenie środowiska edukacyjnego umożliwiającego pełen i harmonijny rozwój.

 

CELE SZCZEGÓŁOWE są realizowane w codziennej pracy instytucji i umożliwiają rozwój wiedzy, umiejętności i dyspozycji dzieci. Cele szczegółowe muszą być dopasowane do indywidualnych możliwości dzieci w grupie. Wśród celów szczegółowych warto wymienić np.:

• kształtowanie samodzielności, poczucia świadomości ciała;
• kształtowanie świadomości i umiejętności regulowania własnych potrzeb;
• rozwój sprawności fizycznej, koordynacji ruchowej, integralności sensorycznej;
• kształtowanie umiejętności rozpoznawania i nazywania emocji u siebie i innych osób, samoregulacji emocjonalnej;
• kształtowanie tożsamości, poczucia odrębności,  świadomości  własnego  „ja”,  świadomości swoich potrzeb;
• kształtowanie uważności na inne dzieci i ich potrzeby;
• kształtowanie gotowości do porozumiewania się, umiejętności komunikacyjnych i językowych;
• kształtowanie gotowości do poznawania świata, ciekawości, wytrwałości;
• rozwój umiejętności utrzymywania wspólnego pola zainteresowania i uwagi;
• rozwijanie i poszerzanie wiedzy i rozumienia otaczającego świata.

 

Ad. 2) Metody pracy z dziećmi

W wielu instytucjach opieki dzieci bawią  się w grupach zróżnicowanych wiekowo lub zróżnicowanych pod względem poziomu rozwoju. Tak dzieje się zwykle w  małych klubach dziecięcych oraz w grupach będących pod opieką dziennego opiekuna. O zróżnicowaniu rozwojowym mówimy też w grupach homogenicznych wiekowo, ponieważ normą w najmłodszych latach jest zróżnicowanie, a nie jednorodność.

Zgodnie z badaniami w każdej grupie demograficznej, wyniki [rozwojowe] dla poszczególnych dzieci również znacznie się różnią. Koncepcja zmienności jest mocno zakorzeniona w dziesięcioleciach badań nad rozwojem dziecka i jego biologii na poziomie molekularnym, komórkowym i fizjologicznym. Prenatalnie i w ciągu najwcześniejszych lat po urodzeniu szereg doświadczeń i czynników oddziałuje na każde dziecko w różny sposób na różnych etapach rozwoju[1] .

Obecność dzieci o specjalnych potrzebach, dzieci, które przebyły choroby, dzieci pochodzących z trudnych środowisk, dzieci uchodźczych, cudzoziemców powoduje, że w każdej grupie opiekunowie muszą uwzględniać zróżnicowane potrzeby dzieci i do nich dostosowywać harmonogram oraz plan działań.

 

Warto wymienić kilka kluczowych elementów warunkujących powodzenie w pracy z dziećmi:

1| Charakter relacji z dziećmi – relacje są pełne szacunku, responsywne i wzajemne, co sprzyja stwarzaniu ciepłej i domowej atmosfery. Wskazane jest, żeby dziećmi zajmowały się stałe – kluczowe osoby, co sprzyja rozwijaniu bezpiecznych relacji między opiekunem a małą grupą dzieci, które pełnią rolę łącznika między instytucją a domem. Aby rozwijać nabywanie doświadczeń przez dzieci, opiekunowie, rodzice i dzieci muszą współpracować. Ta współpraca tworzy ramy dla pogłębiania relacji, wspiera ciągłość opieki i zapewnia dzieciom stabilność.

2| Opiekun(ka) towarzysząc dzieciom podczas eksploracji środowiska powinien/powinna być w pobliżu miejsca, gdzie dzieci się bawią.

3| Aktywne słuchanie i komunikacja – przejawia się poprzez komentowanie zaobserwowanych działań dziecka, wyrażanie zainteresowania działaniami dziecka.

4| Włączanie się do zabawy dzieci, jeśli tego potrzebują lub wyłączanie się z zabawy, jeśli obecność dorosłego nie jest niezbędna.

5| Dostarczanie  materiałów,  przedmiotów  i  narzędzi, które mogą rozwijać i wzbogacać aktywności i zabawy dzieci. Np.: gdy dziecko bawi się wodą przelewając ją z kubeczka do kubeczka, opiekun(ka):

–   może dodać lejek, łyżki i butelkę;

–   może zacząć bawić się równolegle tymi przedmiotami, tak by dziecko mogło obserwować jego/jej działania;

–   nie ponagla dziecka do użycia nowych materiałów. Dziecko samo decyduje kiedy i jak je wykorzysta.

6| Pomaganie dzieciom w zrozumieniu świata – opisywanie jak działa to, co robią, jakie są obserwowane zależności,  łączenie przyczyny i skutku, pokazywanie chronologii wydarzeń, przewidywanie.

 

Ad. 3) Harmonogram obejmujący stałe i zmienne elementy dnia – wskazówki

• Harmonogram dnia musi być stały i przewidywalny dla wszystkich dzieci. Poczucie bezpieczeństwa dzieci opiera się o rutyny i rytuały.
• Harmonogram uwzględnia aktywności wszystkich dzieci. Można modyfikować trudność aktywności dostosowując je do poziomu rozwoju poszczególnych dzieci. Proponowane aktywności powinny być ciekawym wyzwaniem dla każdego dziecka.
• Nawet przy osobnych aktywnościach w ciągu dnia dzieci mają możliwość obserwacji siebie nawzajem. Dzieci najwięcej uczą się obserwując inne dzieci.
• Harmonogram dnia dostępny jest dla rodziców. Wcześniejsze informacje dotyczące planu dnia ułatwiają adaptację, jeśli rytm dnia dziecka jest dopasowany do rytmu dnia żłobkowego.
• Czynności higieniczne, takie jak: zmiana pieluszek, mycie, podmywanie i odświeżanie dziecka, odbywa się w zgodzie z potrzebami dziecka, wtedy kiedy ono tego potrzebuje, nie jest częścią zaplanowanego harmonogramu  dla całej grupy. Dzieciom starszym, które korzystają z nocnika, przypomina się o możliwości skorzystania z toalety. Przewijanie odbywa się bez pośpiechu, w kontakcie z dzieckiem i z delikatnością.
• Odpoczynek. Każdego dnia w harmonogramie dla całej grupy jest przewidziany czas na odpoczynek. W grupie najmłodszej często jest wcześniej niż w grupach starszych – zależy to od potrzeb dzieci. W grupie zróżnicowanej wiekowo zorganizowany czas na odpoczynek i sen wymaga dopasowania rytmu młodszych i starszych dzieci. Trzeba jednak pamiętać, że dzieci muszą mieć możliwość odpoczynku w ciągu dnia zawsze kiedy tego potrzebują. W instytucji powinna być możliwość wyboru sposobu odpoczynku – leżenia na kocyku/macie, wyciszenia się w specjalnym miejscu (np. namiot, „baza”, kącik wyciszenia) czy w łóżeczku.

 

W harmonogramie dnia powinny znaleźć się następujące elementy:

• Początek dnia – schodzenie się dzieci, powitanie;
• Zabawy swobodne w różnych strefach rozwoju;
• Mycie rąk przed posiłkiem;
• Śniadanie;
• Zabawowe aktywności edukacyjne (do  wyboru z zabaw obejmujących różne sfery rozwoju);
• Pobyt na powietrzu – warto go realizować dwukrotnie w ciągu dnia: przed obiadem i po podwieczorku, zwłaszcza w okresie wiosenno-letnim, kiedy pogoda jest sprzyjająca i można wiele godzin spędzać poza budynkiem;
• Obiad;
• Odpoczynek;
• Podwieczorek;
• Zabawowe aktywności edukacyjne (do  wyboru z zabaw obejmujących różne sfery rozwoju);
• Zakończenie dnia – pożegnanie.

 

Ad. 4) Planowane aktywności

Aktywności dzieci to przede wszystkim sytuacje, które powtarzają się codziennie.

Doświadczenia  codzienne  to  czynności  powtarzalne, stanowiące element codziennego rytmu dnia. To dzięki nim dziecko buduje i umacnia swoją osobowość, rozwijając kompetencje społeczne, emocjonalne, postawy i motywację do aktywnego uczestniczenia w środowisku. To od czynności codziennych zależy, czy dziecko wykształci w sobie postawy (dyspozycje) do współpracy, gotowość do podejmowania wysiłku, wytrwałość, empatię,  samoświadomość, ale też  postawy sprzyjające zdrowiu i sprawności fizycznej. Stałe momenty pobytu dziecka w instytucji dają mu poczucie bezpieczeństwa wynikające z harmonijnego, powtarzalnego schematu.

Doświadczenia codzienne i ich charakter tworzą kulturę danego miejsca, budują atmosferę wychowawczą.

 

Przy planowaniu aktywności dzieci ważne jest stwarzanie im możliwości do zabaw edukacyjnych we wszystkich obszarach rozwoju, ponieważ:

• Zabawa jest kluczową praktyką we wczesnej edukacji i opiece nad dzieckiem. Zadaniem opiekunów jest  zapewnienie wszystkim dzieciom możliwości różnego rodzaju zabaw i gier;
• Zabawa daje dzieciom możliwość rozwoju, uczenia się i zapewnia dobre samopoczucie;
• Dzieci nie traktują zabawy jako narzędzia do osiągania określonych celów, ale jako sposób spędzania czasu, życia i postrzegania świata;
• Dla dzieci znaczenie zabawy leży w samej zabawie. Daje im radość i przyjemność. Dzieci podczas zabawy są aktywnymi podmiotami: strukturyzują i badają otaczający świat, tworzą relacje społeczne i tworzą znaczenia w oparciu o swoje doświadczenia. Budują wyobrażenia o sobie i innych, naśladują, a także tworzą nowe rzeczy;
• Dzięki zabawie dzieci modelują i testują swoje pomysły, mogą przetwarzać doświadczenia, które uważają za trudne. Zabawa pozwala im bezpiecznie eksperymentować, próbować i ponosić porażki;
• Propozycje zabaw edukacyjnych łączą w sobie elementy umożliwiające wszechstronny rozwój: radość, robienie rzeczy razem i rozwijanie osobistych umiejętności. Gdy dzieci zdobywają więcej doświadczeń, zabawa ewoluuje i przybiera coraz bardziej złożone formy. Interakcje między personelem a dziećmi, a także między dziećmi stanowią podstawę rozwoju myślenia, języka i rozwijania umiejętności zabawy;
• Poprzez zabawę dzieci dokonują obserwacji, eksperymentują i uczą się zasad panujących w społeczności;
• Podczas zabawy w grupie dzieci uczą się regulować swoje emocje, a także brać pod uwagę punkt widzenia innych;
• Zabawa zwiększa poczucie wspólnoty i wzmacnia pozytywną atmosferę emocjonalną.

 

Szczegółowy zakres standardu 1.2

Plan opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjny:

 1 |   uwzględnia specyfikę instytucji opieki dotyczącą dostępnej przestrzeni, lokalizacji i zasobów;

 2 |   jest akceptowany przez podmiot prowadzący instytucje opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 lub podmiot zatrudniający dziennego opiekuna lub dziennego opiekuna prowadzącego działalność na własny rachunek

 

Ad. 1) Specyfika instytucji

Warto żeby Plan OWE zawierał podstawowe informacje o instytucji i jej specyfice. Może mieć to formę „wizytówki instytucji”, uwzględniającej ważne informacje mające wpływ na codzienne jej funkcjonowanie.

 

→ PRZYKŁAD: WIZYTÓWKA INSTYTUCJI OPIEKI NAD DZIEĆMI DO LAT TRZECH

I. Nazwa Instytucji: [Nazwa]

a) Organ prowadzący: [Organ prowadzący]

b) Nr wpisu do rejestru: [Numer wpisu]

II. Lokalizacja:

Adres: [Adres]

a) Dostęp do środków transportu: [Opis dostępności komunikacji miejskiej, parkingów]

b) Bliskość terenów zielonych: [Opis dostępu do parków, lasu]

III. Struktura i zasoby:

a) Liczba miejsc: [Liczba dostępnych miejsc]

b) Grupy wiekowe: [Podział na grupy wiekowe]

c) Dostępność specjalistycznych sal: [Opis sal specjalistycznych np. sensorycznych, do zajęć ruchowych]

d) Przestrzenie zewnętrzne: [Opis dostępnych terenów zewnętrznych np. ogrody, place zabaw]

IV. Kierownictwo i kontakt:

a) Dyrektor: [Imię i nazwisko]

b) Osoby kontaktowe: [Imię i nazwisko, rola w instytucji, kontakt telefoniczny/e-mail]

 V. Charakter i metody pracy:

a) Metodyka: [Opis stosowanych metod pracy, np. pedagogika Montessori]

b) Specjalne programy: [Opis programów specjalnych, np. zajęcia adaptacyjne dla dzieci z autyzmem]

c) Innowacje: [Informacje o nowatorskich rozwiązaniach wdrażanych w placówce]

VI. Bezpieczeństwo i dostosowanie do potrzeb dzieci:

a) Dostosowanie obiektu: [Informacje o dostosowaniach dla dzieci niepełnosprawnych, bezpieczeństwie]

b) Monitoring: [Informacje o systemach monitoringu i bezpieczeństwa]

VII. Programy edukacyjne i opiekuńcze:

a) Rodzaje aktywności: [Opis oferowanych programów edukacyjnych i opiekuńczych]

b) Dostęp do specjalistów: [Informacje o dostępie do psychologa, logopedy, terapeuty]

 

 

Ad. 2) Akceptacja Planu OWE przez podmiot prowadzący

Plan OWE jest akceptowany przez podmiot prowadzący instytucję opieki. Od 2026 r. dotyczy to wszystkich placówek – zarówno tych, które już prowadzą opiekę, jak i tych, które zamierzają rozpocząć działalność.

Akceptacja Planu OWE może być dokonywana w formie np.:

• zarządzenia organu prowadzącego (w przypadku żłobków i klubów dziecięcych);
• pisemnego oświadczenia o zatwierdzeniu Planu OWE do realizacji (w przypadku dziennego opiekuna).

Zatwierdzony Plan OWE staje się podstawowym dokumentem określającym sposób sprawowania opieki nad dziećmi w danej instytucji. Akceptacja oznacza zgodę na realizację zawartych w nim założeń opiekuńczych, wychowawczych i edukacyjnych.

 

 

[1] A World of Differences: The Science of Human Variation Can Drive Early Childhood Policies and Programs to Bigger Impacts – Center on the Developing Child at Harvard University (tłumaczenie własne Fundacji Komeńskiego)