Obszar pracy z dziećmi

 

 

Szczegółowy zakres standardu 11.1

Personel pracuje z dziećmi, realizując plan opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjny.

 

Sposób dokumentowania realizacji Planu OWE nie jest określony w szczegółowym zakresie standardu. Sugeruje się opracowanie prostego sposobu dokumentowania realizacji planu, który będzie odpowiadał specyfice
danej instytucji i będzie w sposób efektywny wspierał ich codzienną pracę.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 11.2

Plan opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjny jest rokrocznie analizowany i dostosowywany do możliwości instytucji opieki oraz potrzeb dzieci, które do niej aktualnie uczęszczają.

STANDARD 11

Analiza realizacji Planu OWE odbywa się corocznie poczynając od stycznia 2026 r. Instytucja opieki może sama ustalić w którym miesiącu umownie kończy swój rok pracy, a co za tym idzie, kiedy dokonuje analizy i modyfikuje Plan OWE. Może to być zarówno czerwiec, jak lipiec, sierpień czy grudzień.

W każdym roku w następnym miesiącu po zakończeniu roku powinno się dokonywać podsumowania realizacji Planu OWE. Warto też wtedy dokonać ewaluacji pracy personelu opisanej w obszarze pracy personelu oraz
podsumować informacje zwrotne od rodziców opisane w obszarze współpracy z rodzicami. Zebranie pełnych danych usprawni analizę i umożliwi efektywne zaplanowanie pracy na następny rok.

Obszar pracy z dziećmi

 

 

 

Szczegółowy zakres standardu 10.1

W planie opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnym instytucji opieki są spisane wskazówki metodyczne dla personelu oraz niezbędne warunki umożliwiające dzieciom:

1 | działania twórcze;

2 | dostęp do wytworów kultury.

 

Wskazówki metodyczne sprzyjające rozwojowi twórczej ekspresji dzieci i stwarzające dzieciom możliwości kontaktu z wytworami kultury i sztuki zawarte w Planie OWE mogą zawierać poniższe przykłady działań personelu
w tym zakresie:

STANDARD 10

• wspieranie dzieci przez informacje zwrotne w czasie aktywności twórczych bez poprawiania ich i oceniania;
• zapewnienie dzieciom czasu na szukanie kreatywnych rozwiązań w ciągu całego dnia;
• stwarzania dzieciom możliwości do kreatywnych działań konstrukcyjnych (klocki, pudła, pojemniki);
• stwarzanie dzieciom okazji do tańczenia i śpiewania;
• zapewnienie w ciągu całego dnia dostępu do różnorodnych materiałów plastycznych, takich jak: kartki, kredki, mazaki, plastelina, ciastolina, nożyczki (dla najstarszych dzieci), klej;
• zapewnienie miejsca gdzie dzieci mogą swobodnie tworzyć;
• umożliwienie dzieciom rysowania i malowania na pionowych płaszczyznach (co najmniej wielkości A3) na wysokości ich wzroku;
• zapewnienie, żeby wśród materiałów do zajęć plastycznych dostępnych dla dzieci nie dominowały gotowe szablony (plansze, kolorowanki, karty do wypełniania);
• w organizowanych zajęciach plastycznych unikanie sytuacji, kiedy cała grupa dzieci robi to samo;
• koncentracja na procesie tworzenia, a nie na wyniku;
• dostarczanie dzieciom możliwości obcowania ze sztuką (rzeźbą malarstwem, rysunkami) o wysokiej jakości artystycznej;
• zapewnienie, żeby muzyka jakiej słuchają dzieci była wysokiej jakości (zarówno chodzi o jakość odtwarzania jak i repertuar);
• zapewnienie dzieciom dostępu do książek z szatą graficzną wysokiej jakości oraz do albumów ze zdjęciami;
• umożliwienie dzieciom aktywności twórczej na zewnątrz budynku – w naturze.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 10.2

W planie opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnym instytucji opieki zostały zawarte działania personelu zachęcające dzieci do:

1 | wyrażania twórczej ekspresji w różnych formach;

2 | wyrażania twórczej ekspresji przez umożliwienie dzieciom wykorzystywania różnorodnych materiałów;

3 | poznawania różnych wytworów kultury.

 

Wskazówki metodyczne sprzyjające rozwojowi twórczej ekspresji dzieci i stwarzające dzieciom możliwości kontaktu z wytworami kultury zawarte w Planie OWE mogą zawierać następujące przykłady działań personelu:

Ad. 1) wspieranie wyrażania przez dzieci twórczej ekspresji w różnych formach:
– zabawa w orkiestrę – granie na różnych instrumentach wydających dźwięki;
– malowanie wodnymi farbami, w tym też rękami na dużych płaszczyznach;
– zabawy z ciastem i innymi miękkimi materiałami;
– zachęcanie dzieci do śpiewania i tańczenia;
– umożliwianie tworzenia konstrukcji z małych i dużych elementów;
– współtworzenie z dziećmi własnych instrumentów dźwiękowych (rurki z przesypującymi się elementami, szeleszczące papierki);
– wspólne śpiewanie piosenek i tańczenie;
– powtarzanie wierszyków.

Ad. 2) umożliwianie dzieciom wyrażania twórczej ekspresji przez zachęcanie ich do wykorzystywania różnorodnych materiałów, takich jak woda, piasek, błoto, trawa, liście, kamienie, zioła, warzywa, owoce

Ad. 3) zapoznawanie dzieci z różnymi wytworami kultury, poprzez:
– teatrzyki w wykonaniu opiekunów lub zaproszonych artystów;
– słuchanie muzyki na żywo (np. gry na instrumencie);
– słuchanie muzyki klasycznej;
– ekspozycję reprodukcji malarstwa lub rzeźby;
– kontakt z książkami o wysokich walorach artystycznych (graficznie i językowo).

Obszar pracy z dziećmi

 

 

Szczegółowy zakres standardu 9.1

W planie opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnym instytucji opieki są spisane wskazówki metodyczne dla personelu, które wspierają rozwój fizyczny dzieci, uwzględniające:
1 | rozwój sprawności dzieci w zakresie małej motoryki;
2 | rozwój percepcji zmysłowej dzieci;
3 | rozwój sprawności dzieci w zakresie dużej motoryki.

 

 

Wskazówki metodyczne sprzyjające rozwojowi sprawności fizycznej i sensorycznej u dzieci zawarte w Planie OWE mogą dotyczyć zarówno organizacji przestrzeni, jak również opisywać różne zachowania personelu. Poniżej przykłady działań personelu w tym zakresie:

STANDARD 9

• dbanie o organizację sali oraz przestrzeni na zewnątrz w taki sposób, żeby dzieci miały wiele okazji do ćwiczenia umiejętności ruchowych;
• umożliwianie dzieciom codziennego kontaktu z materiałami dotyczącymi zmysłów; czucia, smaku, zapachu, wzroku, słuchu, propriocepcji i równowagi;
• zapewnienie dostępu do wody, piasku, ciastoliny, naturalnych materiałów o różnorodnej fakturze i zapachu, materiałów dźwiękowych;
• dbanie o to, aby natężenie dźwięków lub bodźców wzrokowych nie przytłaczało dzieci;
• zapewnianie w ciągu całego dnia różnorodnych aktywności sensorycznych stosownie do potrzeb dzieci – (uwaga: planowanie doświadczeń sensorycznych powinno zagwarantować dzieciom czas na zaangażowanie się i dzielenie się swoimi doświadczeniami i spostrzeżeniami z innymi);
• wspieranie niemowlaków w nauce kontrolowania ruchu ciała i nauce stania, czworakowania i chodzenia;
• stwarzanie niemowlakom możliwość samodzielnego badania różnorodnych obiektów, także własnych rąk i nóg oraz twarzy;
• stwarzanie niemowlakom możliwości eksplorowania przestrzeni, przez przenoszenie ich w różne miejsca, w których mają nowe wyzwania w dążeniu do interesujących je przedmiotów;
• bawienie się z dziećmi w zabawy ruchowe, podążanie za tym co robią dzieci (np. turlanie, czworakowanie);
• zachowywanie czujności co do bezpieczeństwa dzieci, ale bez powstrzymywania ich przed podejmowaniem nowych zadań ruchowych;
• stwarzanie dzieciom warunków do podejmowania nowych wyzwań związanych z przemieszczaniem się i uczeniem nowych umiejętności motorycznych w granicach akceptowalnego ryzyka;
• umożliwianie dzieciom wielokrotnego powtarzania i ćwiczenia konkretnych umiejętności ruchowych tak długo, jak długo są tym zainteresowane;
• dostarczanie dzieciom okazji do ćwiczenia siły i sprawności ruchowej;
• stwarzanie dzieciom możliwości ćwiczenia sprawności rąk, dłoni i palców, w szczególności przez zostawienie im czasu na zabawę i manipulację;
• umożliwianie dzieciom ćwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej, np. podczas jedzenia, ubierania się i codziennych czynności.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 9.2

W planie opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnym instytucji opieki zostały zawarte aktywności wspierające rozwój sprawności fizycznej dzieci i angażowanie zmysłów, w tym:
1 | zabawy angażujące zmysły: wzroku, słuchu, węchu, dotyku, smaku;
2 | zabawy wspierające rozwój motoryki małej;
3 | ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ruchowej i równowagi;
4 | zabawy wspierające czucie głębokie oraz kształtujące schemat własnego ciała;
5 | aktywności w zakresie dużej motoryki ze szczególnym uwzględnieniem zabaw na powietrzu.

 

Wskazówki metodyczne sprzyjające rozwojowi sprawności fizycznej i angażowania zmysłów u dzieci zawarte w Planie OWE mogą zawierać przykłady zabaw w tym obszarze, organizowanych przez personel, takie jak:

Ad. 1) Zabawy angażujące zmysły wzroku, słuchu, węchu, dotyku, smaku:
– ścieżki sensoryczne – chodzenie na bosaka po trawie, piasku;
– zabawy wodą, błotem, piaskiem;
– malowanie rękami;
– słuchanie i wydawanie dźwięków;
– próbowanie ziół;
– wąchanie kwiatów, roślin;
– testowanie smaków;
– zabawy koszykiem skarbów.

Ad. 2) Zabawy wspierające rozwój motoryki małej:
– zabawa klockami;
– wkładanie i wyjmowanie elementów z pojemników;
– papier: chwytanie, darcie, składanie;
– malowanie farbami;
– ciastolina, plastelina, ciasto: lepienie, wałkowanie;
– przyczepianie i odczepianie;
– włączanie przycisków.

Ad. 3) Ćwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej i równowagi:
– wspinanie się na kanapę z wykorzystaniem poduszek, krzesełek, mocnych pudeł;
– chodzenie po śladzie;
– samodzielne jedzenie;
– malowanie;
– mycie rąk;
– sprzątanie zabawek do pudeł;
– zabawy piłką – rzucanie, łapanie, turlanie.

Ad. 4) Zabawy wspierające czucie głębokie oraz kształtujące schemat własnego ciała:
– turlanie;
– huśtanie się;
– przeciskanie się prze tunel;
– otulanie kocem;
– masowanie.

Ad. 5) Aktywności w zakresie dużej motoryki ze szczególnym uwzględnieniem zabaw na powietrzu:
– zabawy w torze przeszkód;
– swobodne zabawy na zewnątrz na nierównej powierzchni;
– bieganie;
– wspinanie się;
– skakanie;
– przechodzenie przez przeszkody;
– popychanie i ciąganie przedmiotów i zabawek;
– kopanie w piaskownicy.

Obszar pracy z dziećmi

 

Szczegółowy zakres standardu 8.1

W planie opiekuńczo-wychowawczo- edukacyjnym instytucji opieki są spisane wskazówki metodyczne dla personelu, wspierające u dzieci rozwój gotowości i umiejętności porozumiewania się, z uwzględnieniem:
1 | mówienia do dzieci;
2 | aktywnego słuchania dzieci;
3 | wzbogacania słownictwa dzieci.

 

Wskazówki metodyczne zawarte w Planie OWE mają pomagać opiekunom/opiekunkom wspierać rozwój możliwości komunikacyjnych dzieci. Poniżej wskazówki metodyczne dla personelu, które mogłyby być zamieszczone w Planie OWE.

STANDARD 8

Przykłady działań personelu wspierających u dzieci rozwój gotowości i umiejętności porozumiewania się:

• dostosowywanie złożoności własnych wypowiedzi do poziomu komunikacji dziecka i nie infantylizowanie swojej komunikacji z dziećmi;
• obserwowanie i odpowiadanie na werbalne i niewerbalne komunikaty płynące od dzieci;
• używanie pytań zarówno otwartych, jak i zamkniętych, na które dzieci mogą dać krotką odpowiedź;
• używanie pytań rozszerzających lub inicjujących rozmowę w sposób budzący zainteresowanie albo działanie dziecka;
• czekanie na odpowiedź dziecka (werbalną lub niewerbalną), zanim przejdzie się do następnych pytań lub komentarzy;
• stosowanie różnorodnych form wypowiedzi (pytania, zdania twierdzące, wykrzyknikowe itd.).;
• stosowanie wyjaśnień, aby pomoc dziecku zrozumieć dane zjawisko;
• rozszerzanie języka i słownictwa dzieci, za pomocą określeń opisujących dane zjawisko, sytuację czy przedmiot i łącząc je ze słowami, które dziecko zna;
• wypowiadanie się pełnymi, choć krótkimi zdaniami;
• rozwijanie rozmowy, utrzymującej dłużej uwagę dzieci przy danym temacie;
• angażowanie dziecka w słowną interakcję opartą zarówno na wspólnie dzielonym doświadczeniu, jak i osobistych doświadczeniach dziecka;
• wyraźne artykułowanie, modelowanie głosu, żeby wzmocnić zaangażowanie dzieci w rozmowę;
• używanie różnych słów z różnych kategorii (przedmioty, działania, uczucia, funkcje);
• częste stwarzanie dzieciom okazji do wspólnego czytania książek, oglądania ilustracji;
• podczas czytania zachęcanie dzieci do aktywności takich, jak: przewracanie kartek, zadawanie pytań, odpowiadanie na pytania, podążanie za rymami, powtarzanie znanych fragmentów;
• pokazywanie i opisywanie ilustracji w książkach, zachęcanie do rozmowy na temat treści i ilustracji;
• stwarzanie dzieciom okazji do samodzielnego oglądania książek;
• opowiadanie dzieciom różnych historii i bajek;
• objaśnianie znaczenia nowych słów przy wykorzystaniu gestów i mimiki;
• stosowanie uproszczeń (ale nie języka „dziecinnego”) w kontaktach z dziećmi jeszcze niemówiącymi lub zaczynającymi mówić, używanie krótkich zdań.

 

 

 

Szczegółowy zakres standardu 8.2

W planie opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnym instytucji opieki zostały zawarte aktywności obejmujące:
1 | rozmowy z dziećmi;
2 | komunikowanie się dzieci ze sobą oraz personelem;
3 | aktywny udział dzieci we wspólnym czytaniu, słuchaniu tekstów, utworów, książek.

 

Wskazówki metodyczne zawarte w Planie OWE mają pomagać personelowi wspierać rozwój językowy i umiejętności komunikacyjne dzieci. Poniżej przykłady działań personelu w tym zakresie, które mogłyby być
zamieszczone w Planie OWE:

• częste rozmawianie z dziećmi;
• rozmawianie z pacynkami, pluszakami;
• towarzyszenie dzieciom, kiedy coś ustalają między sobą;
• rozmowy z dziećmi na temat tego, co jest aktualnie przedmiotem ich uwagi;
• wspieranie komunikowania się dzieci ze sobą oraz personelem (zabawy w telefon, w przyjęcie, w dom);
• towarzyszenie dzieciom w zabawach i częste komentowanie tego co one robią;
• dopytywanie dzieci o ich potrzeby w czasie codziennych czynności, takich jak toaleta czy jedzenie;
• zachęcanie dzieci do aktywnego udziału we wspólnym czytaniu książek, słuchaniu tekstów, utworów;
• kultywowanie rytuałów w ciągu dnia – czytania (ulubiona książka, ulubione rymowanki), zabaw muzyczno-ruchowych;
• opowiadanie książek z obrazkami (Pokaż gdzie jest…..).

Obszar pracy z dziećmi

 

 

Szczegółowy zakres standardu 7.1

W planie opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnym instytucji opieki są spisane wskazówki metodyczne dla personelu sprzyjające poznawaniu i doświadczaniu otaczającego świata przez dzieci.

 

Wskazówki metodyczne zawarte w Planie OWE mają pomagać personelowi wspierać rozwój poznawczy dzieci. Poniżej propozycje wskazówek w tym zakresie, które mogłyby być zamieszczone w Planie OWE:

 

Personel wspiera dzieci w poznawaniu i doświadczaniu otaczającego świata poprzez np.:

STANDARD 7

• zapewnienie dzieciom możliwości działania zarówno indywidualnie, jak i w małych grupkach czy w całej grupie;
• umożliwienie dzieciom zabaw w różnorodnych kącikach tematycznych uzupełnianych regularnie (np. raz na 7–10 dni) o nowe materiały, zabawki, przedmioty;
• modyfikowanie tematyki kącików zgodnie ze zmieniającymi się zainteresowaniami dzieci i ich aktualnymi potrzebami;
• zapewnienie, że dziecko decyduje, czym, w jaki sposób i jak długo będzie się bawić;
• stwarzanie możliwości dzieciom, żeby mogły brać udział w zajęciach zorganizowanych, ale nie naleganie na ich udział;
• organizowanie zabaw bazujących na bezpośrednim doświadczaniu i zabawie dzieci (np. poprzez udostępnianie im przedmiotów codziennego użytku, którymi mogą manipulować);
• dostosowanie czasu trwania zabaw do możliwości dzieci (zabawy trwają tak długo, jak długo dzieci są nimi zainteresowane);
• dostosowanie tematyki organizowanych zabaw do aktualnych zainteresowań dzieci;
• inspirowanie dzieci do poszerzania swojej wiedzy i umiejętności;
• stwarzanie dzieciom możliwości mierzenia się z trudnościami/nowościami w relacjach z przedmiotami/innymi dziećmi;
• stwarzanie dzieciom warunków i dawanie im czasu na eksperymentowanie oraz uczenie się na błędach;
• zapewnienie dzieciom dostępu do materiałów wzbudzających ich ciekawość świata, do przedmiotów codziennego użytku oraz materiałów naturalnych;
• zapewnienie dzieciom możliwości eksplorowania najbliższego otoczenia placówki;
• zapewnienie dzieciom warunków do obserwowania zmian zachodzących w przyrodzie.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 7.2

W planie opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnym instytucji opieki zostały zawarte aktywności:
1 | myślenie przyczynowo-skutkowe;
2 | umiejętność obserwacji i doświadczanie otaczającego świata;
3 | używanie określeń dla cech przedmiotów;
4 | używanie określeń przestrzennych.

 

W Planie OWE znajdują się przykłady:

1| Aktywności dzieci sprzyjających rozwojowi myślenia przyczynowo-skutkowego, takich jak np.:

• wprawianie w ruch przedmiotów;
• manipulacje światłem;
• czynności odwracalne (wyjmowanie i wkładanie, pakowanie, przenoszenie);
• czynności nieodwracalne (darcie, zgniatanie, zabawy lodem);
• budowanie i burzenie;
• rozciąganie.

2| Działań personelu kształtujących u dzieci umiejętności obserwacji i doświadczania otaczającego świata, takich jak np.:

• dawanie dzieciom możliwości wyboru między różnymi produktami do jedzenia podczas posiłku;
• umożliwianie zabawy przedmiotami wydającymi różne dźwięki;
• umożliwianie zabawy w odkrywanie i znajdowanie;
• umożliwianie eksplorowania natury i terenu na zewnątrz budynku.

3| Używania przez personel określeń dla cech przedmiotów, jak np.:

• komentowanie i opisywanie znalezionych w koszu „skarbów”,
• opisywanie doświadczeń dzieci, tego co widzą, słyszą i czym się bawią,
• określanie i porównywanie przedmiotów w otoczeniu: duży–mały, większy–mniejszy.

4| Używania określeń przestrzennych, poprzez np.:

• poszukiwanie ukrytych przedmiotów;
• zabawy ruchowe na torze przeszkód;
• układanie puzzli, klocków.

Obszar pracy z dziećmi

 

Szczegółowy zakres standardu 6.1

W planie opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnym instytucji opieki są spisane wskazówki metodyczne dla personelu, sprzyjające rozwojowi u dzieci poczucia przynależności do grupy oraz zainteresowania innymi, przez organizowanie otoczenia tak, aby dzieci miały możliwość nawiązywania kontaktów z innymi osobami.

 

 

Wskazówki metodyczne sprzyjające rozwojowi kompetencji społecznych u dzieci zawarte w Planie OWE mogą dotyczyć zarówno organizacji przestrzeni, jak również opisywać różne zachowania personelu i styl komunikacji. Poniżej przykład wskazówek metodycznych dla personelu w tym zakresie:

STANDARD 6

1| Personel aranżuje przestrzeń tak, żeby dzieci mogły widzieć, co robią inni, m.in. poprzez:

• podział sali na kilka stref wyposażonych w zróżnicowane zabawki i materiały, w których dzieci mogą podejmować różnorodne działania dostosowane do ich wieku i potrzeb rozwojowych;
• zorganizowanie przestrzeni w sposób umożliwiający jej przekształcanie w odpowiedzi na aktualne zainteresowania dzieci (m.in. niskie regały oddzielające przestrzeń możliwe do przesuwania lub duże klocki oddzielające strefy aktywności).

2| Personel w relacjach z dziećmi stwarza sytuacje, w których mają one możliwość budowania poczucia przynależności do grupy, m.in. poprzez:

• rytuały codziennego przywitania i pożegnania;
• wspólnie realizowany harmonogram dnia, z powtarzającymi się zabawami integrującymi dzieci;
• aranżowanie wspólnych zabaw w kilkuosobowym gronie;
• włączenie dzieci w dekorowanie sali;
• stwarzanie możliwości naśladowania innych dzieci i zabaw równoległych;
• modelowanie społecznych interakcji podczas zabaw z dziećmi, w których uczestniczy;
• zwracanie uwagi na sygnały zainteresowania dziecka innymi dziećmi i wspieranie nawiązywanie relacji między dziećmi;
• wykorzystywanie wiedzy o zainteresowaniach i temperamencie dzieci do angażowania ich we wspólne zabawy.

 

Szczegółowy zakres standardu 6.2

W planie opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnym instytucji opieki są zawarte aktywności wspierające rozwój autonomii dzieci przez:

1 | Umożliwienie dzieciom podejmowania decyzji w sprawach ich dotyczących;
2 | Zwiększanie samodzielności dzieci

 

Wspieranie rozwoju autonomii dzieci można realizować za pomocą np.:

• aranżowania przestrzeni tak, żeby dzieci mogły się samodzielnie bawić;
• umożliwiania dzieciom podejmowanie różnych ról (np. wyznaczanie w najstarszej grupie dyżurnego pomagającego w rozdawaniu sztućców);
• zostawiania dziecku czasu na samodzielnie wykonanie jakiejś czynności, np. przy ubieraniu się, sprzątaniu, łączeniu puzzli lub aranżacji kącika zabawy;
• stwarzania możliwości dzieciom pomagania innym dzieciom;
• wspierania samodzielnego rozwiązywania konfliktów między sobą;
• udzielania dzieciom wsparcia w rozwiązywaniu konfliktów, jeśli same nie potrafią znaleźć rozwiązania problemu (uwaga: wskazane jest, aby osoby z personelu miały wspólną strategię wspierania dzieci w sytuacjach konfliktów);
• dawania dzieciom prawa do decydowania, czy chcą się dzielić zabawkami i szanowania ich wyborów;
• dawania dzieciom prawa do decydowania, czy chcą się bawić z innymi dziećmi i szanowania ich wyborów.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 6.3

W planie opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnym instytucji opieki są opisane zadania personelu wspierające współpracę i komunikację dzieci w grupie.

 

Zadania personelu w zakresie rozwijania u dzieci kompetencji społecznych mogą obejmować np.:

• dawanie dzieciom wskazówek, jak ze sobą współpracować (np.: Najpierw on, potem ty);
• dawanie dzieciom możliwości decydowania, z kim chcą się bawić, samemu pozostając w pobliżu;
• dawanie wskazówek, jak dziecko może się zachować w konkretnej sytuacji, a nie czego ma nie robić (koncentracja na komunikatach korygujących pozytywnych);
• wprowadzanie zasad funkcjonowania dzieci w grupie i wyjaśnianie dzieciom ich znaczenia.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 6.4

Plan opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjny przyjęty przez instytucję opieki przewiduje celebrowanie świąt i innych ważnych wydarzeń.

 

Celebrowanie zwyczajów i świąt oraz ważnych dla dzieci dni buduje ich samoświadomość jako ważnej jednostki w społeczności. Celebrowanie powinno dotyczyć spraw bliskich najmłodszym dzieciom, takich jak np.:

• urodziny – uwaga: warto ustalić z rodzicami i wprowadzić prosty zwyczaj/rytuał świętowania w grupie urodzin, taki sam dla każdego dziecka;
• Dzień Dziecka, Dzień Babci i Dziadka, Dzień Rodziców – uwaga: należy pamiętać, że dzieci w wieku żłobkowym nie powinny być obligowane do dawania rodzicom czy dziadkom prezentów. Sugeruje się raczej urządzenie wspólnej celebracji święta.

Możliwe jest świętowanie powszechnie celebrowanych świąt Bożego Narodzenia czy Wielkanocy, z założeniem i uważnością na różnice kulturowe. Warto więc celebrowanie świąt o znaczeniu kulturowym czy religijnym uzgodnić z rodzicami. Dziecko ma prawo odmówić, zrezygnować ze świętowania lub z fragmentu rytuału (np. przytulenia przez inne dzieci) i ta odmowa musi być zaakceptowana.

Obszar pracy z dziećmi

 

 

Szczegółowy zakres standardu 5.1

W instytucji opieki określone są wspólne dla całego personelu sposoby:

1I Nawiązywania relacji z dziećmi dające im poczucie bezpieczeństwa;

2I Reagowania werbalnie i niewerbalnie na zachowania dzieci;

3I Komunikowania dzieciom aktywności w ciągu dnia i zmian z tym związanych.

STANDARD 5

Instytucja opieki powinna mieć opracowane sposoby budowania relacji z dziećmi. Można to zrobić w formie spisanej listy działań personelu, sprzyjających budowaniu bezpiecznych, opartych na szacunku relacji z dziećmi.  Warto dopasować ją do specyfiki instytucji i indywidualnych potrzeb dzieci. Przy tworzeniu swojej listy należy  zwrócić uwagę, aby zachowania były opisane w sposób konkretny i możliwy do samooceny. Sprzyja to rozwojowi refleksyjności personelu i zwiększa spójność działań całej instytucji w sprawach zasadniczych dla dobrostanu dzieci.

 

 

→ PRZYKŁAD:  ARKUSZ SAMOOCENY PERSONELU W ZAKRESIE NAWIĄZYWANIA RELACJI Z DZIEĆMI, REAGOWANIA NA ZACHOWANIA DZIECI I KOMUNIKOWANIA DZIECIOM O AKTYWNOŚCIACH

Szczegółowy zakres standardu 5.2

Minimum raz w roku personel dokonuje samooceny zadań dotyczących interakcji z dziećmi w sposób ustalony przez instytucję opieki, a wnioski z przeprowadzonej samooceny są dokumentowane

 

Każda osoba z personelu w ustalonym przez instytucję czasie (minimum raz w roku) dokonuje analizy swoich działań w zakresie interakcji z dziećmi zwracając szczególnie uwagę na sytuacje, w których te działania są trudne. Rekomenduje się wprowadzenie tego zadania jako elementu w rocznym planie doskonalenia zawodowego personelu. Dzięki temu powstaje możliwość autoewaluacji i planowania organizacji pracy placówki w sposób optymalny do potrzeb dzieci. Wnioski z tej analizy powinny być dokumentowane.

Obszar pracy z dziećmi

 

Szczegółowy zakres standardu 4.1

Instytucja opieki stwarza dzieciom warunki do odpoczynku w pomieszczeniu w dwóch różnych formach (w szczególności: odpoczynek na leżaczkach, cicha aktywność na dywanie).

 

Każdego dnia w harmonogramie dla całej grupy (wszystkich grup) jest przewidziany czas na odpoczynek. W grupie najmłodszej często jest wcześniej niż w grupach starszych – zależy to od potrzeb dzieci. W grupie zróżnicowanej wiekowo zorganizowany czas na odpoczynek i sen wymaga dopasowania rytmu młodszych i starszych dzieci.

Konieczne jest stworzenie dzieciom możliwości odpoczynku poza porami drzemki ujętymi w harmonogramie oraz wyboru sposobu odpoczynku – leżenia na kocyku/macie, wyciszenia się w specjalnym miejscu (np. namiot, „baza”, kącik wyciszenia) czy w strefie relaksu.

STANDARD 4

Szczegółowy zakres standardu 4.2

Instytucja opieki ma spisaną listę działań personelu wspierających autonomię dziecka podczas czynności higienicznych (mycie rąk, toaleta, zmiana pieluchy i inne).

 

Instytucja opieki musi posiadać listę działań personelu, które wspierają autonomię dziecka podczas czynności higienicznych. Warto dopasować ją do specyfiki instytucji i indywidualnych potrzeb dzieci. Przy tworzeniu własnej listy należy zwrócić uwagę, aby zachowania były opisane w sposób konkretny i możliwy do samooceny. Sprzyja to rozwojowi refleksyjności personelu i zwiększa spójność działań całej instytucji w sprawach zasadniczych dla dobrostanu dzieci.

 

 

→ PRZYKŁAD:  ARKUSZ SAMOOCENY PERSONELU W ZAKRESIE WSPIERANIA AUTONOMII DZIECKA PODCZAS CZYNNOŚCI HIGIENICZNYCH

Szczegółowy zakres standardu 4.3

Minimum raz w roku personel dokonuje samooceny działań wspierających autonomię dziecka podczas czynności higienicznych w sposób ustalony przez instytucję opieki, a wnioski z przeprowadzonej samooceny są dokumentowane.

 

Każda osoba z personelu w ustalonym przez instytucję czasie (minimum raz w roku) dokonuje analizy swoich działań w zakresie wspierania autonomii dziecka podczas czynności higienicznych zwracając szczególnie uwagę na sytuacje, w których te działania są dla personelu trudne.

 

Rekomenduje się wprowadzenie tego zadania jako elementu w rocznym planie doskonalenia zawodowego personelu. Dzięki temu powstaje możliwość autoewaluacji i planowania organizacji pracy placówki w sposób optymalny do potrzeb dzieci. Dokumentowane są wnioski z tej analizy.

 

 

Szczegółowy zakres standardu 4.4

Instytucja opieki ma spisaną listę działań personelu wspierających samodzielność dziecka podczas posiłków.

 

Instytucja opieki powinna posiadać listę działań personelu, które wspierają samodzielność dziecka podczas posiłków. Warto dopasować ją do specyfiki instytucji i indywidualnych potrzeb dzieci. Przy tworzeniu własnej listy należy zwrócić uwagę, aby zachowania były opisane w sposób konkretny i możliwy do samooceny. Sprzyja to rozwojowi refleksyjności personelu i zwiększa spójność działań całej instytucji w sprawach zasadniczych dla dobrostanu dzieci.

 

 

→ PRZYKŁAD:  ARKUSZ SAMOOCENY PERSONELU W ZAKRESIE WSPIERANIA SAMODZIELNOŚCI DZIECKA PODCZAS POSIŁKÓW

 

Szczegółowy zakres standardu 4.5

Personel dokonuje, minimum raz w roku, samooceny działań wspierających autonomię dziecka podczas posiłków, a wnioski z przeprowadzonej samooceny są dokumentowane.

 

Każda osoba z personelu w ustalonym przez instytucję czasie (minimum raz w roku) dokonuje analizy swoich działań w zakresie wspierania autonomii dziecka podczas posiłków, zwracając szczególnie uwagę na sytuacje, w których te działania są trudne.

 

Rekomenduje się wprowadzenie tego zadania jako elementu w rocznym planie doskonalenia zawodowego personelu. Dzięki temu powstaje możliwość autoewaluacji i planowania organizacji pracy placówki w sposób optymalny do potrzeb dzieci. Dokumentowane są wnioski z tej analizy.